In deze blog ga ik het hebben over kurkuma. Is het een hype of echt een zinvol supplement? Persoonlijk ben ik altijd wat terughoudend om stofjes te adviseren die niet standaard in ons Europese menu voorkomen. Anderzijds realiseer ik me dat het Europese (en vooral Amerikaanse) menu nu niet echt bekend staat om het beste dieet ter wereld, dus waarom zou ik me beperken tot stofjes die in het standaard Nederlandse menu niet voorkomen? Daarom deze keer een blog over kurkuma, over de wetenschappelijke onderbouwde werking, over welke vorm je moet innemen en wanneer zeker niet. Het belooft weer een boeiende blog te worden die ik structureer in de volgende paragrafen:
- De geschiedenis van kurkuma;
- Functies van kurkuma;
- Suppletie en doseringen van kurkuma.
1. De geschiedenis van kurkuma
Kurkuma is een specerij dat ook wel koenjit of geelwortel wordt genoemd. Het specerij wordt gewonnen uit de plant Curcuma Longa die op haar beurt weer lid is van het plantengeslacht Curcuma. In dat plantengeslacht treffen we ook gember aan, dus kurkuma is een neefje van gember. Ongetwijfeld weet je hoe verse gember er uit ziet. Kurkuma lijkt daar veel op. Als je bij een goede groentewinkel je groenten koopt, tref je het vaak in verse vorm aan. Het ziet eruit als een kleine gemberwortel met een meer oranje kleur. Oorspronkelijk komt het uit Zuidoost-Azië en het Indiase subcontinent waar het al duizenden jaren wordt gebruikt voor diverse toepassingen. Van ontdekking, zoals bij veel vitamines wel het geval is, is bij kurkuma dus geen sprake. Als je een beetje culinair op de hoogte bent, dan weet je dat kurkuma in Indiase curry’s wordt gebruikt, maar ook aan ‘onze’ kerrie de typische gele kleur en smaak geeft of om witte rijst geel te kleuren. Het heeft een enigszins zoet-bittere smaak en ruikt een beetje naar mosterd. Gelet op de felle kleur wordt het ook vaak als kleurstof gebruikt. De Aziaten ‘zweren’ al jaren bij kurkuma als medicijn en daarom treffen we het ook aan in de ayurvedische geneeskunde (inheemse geneeskunde uit met name India). Kurkuma moet je niet verwarren met de naam curcumine. Curcumine is namelijk de (medisch) werkzame stof van kurkuma. Dus simpel gezegd: kurkuma is een specerij en smaakmaker en bevat onder andere de werkzame stof curcumine die geneeskrachtige eigenschappen heeft. Is curcumine dan de enige werkzame stof van kurkuma? Nee, want kurkuma bevat naast polyfenolen ook flavonoïden. Je kunt zowel kurkuma als curcumine als supplement kopen.
Curcumine noemen ze een polyfenol met krachtige ontstekingsremmende en antioxidant-effecten. In de ayurvedische geneeskunde gebruiken ze curcumine voor uiteenlopende aandoeningen, variërend van verkoudheid tot pijn en ontstekingen, met name in het maag-darm-kanaal. Als we de medicinale eigenschappen van curcumine in groepen verdelen, dan zien we de volgende functies:
a. Ontstekingsremmende eigenschappen door het onderdrukken van stoffen die een rol spelen in de ontstekingscascade, zoals cyclo-oxygenase;b. Antioxiderende eigenschappen;
c. Bescherming tegen aandoeningen die worden veroorzaakt door ontstekingen en oxidatie, zoals de ziekte van Alzheimer, dementie, depressie en sommige vormen van kanker;
d. Bescherming van onze cognitieve en mentale gezondheid door het stimuleren van ‘brain-derived neurotrophic factor (BDNF), een neurotrofine die helpt om zenuwcellen te overleven in onze hersenen.
Ik ga deze functies verder voor je uitwerken in de volgende paragraaf.
Wat sowieso opvalt, is dat er de laatste jaren enorm veel onderzoek naar curcumine gedaan is. Dat is ongeveer begonnen in 2007 en loopt nog steeds op.[1] Een meta-analyse leverde 9528 studies op, waarvan er 389 werden uitgevoerd met mensen. De helft richtte zich op obesitas-geassocieerde metabole stoornissen of aandoeningen van het bewegingsapparaat. Bij deze aandoeningen spelen ontstekingen een belangrijke rol. Gunstige effecten van curcumine bij deze aandoeningen werden bij 75% van de onderzoeken gerapporteerd. Daarnaast werd de werkzaamheid van curcumine bestudeerd bij neurocognitieve ziektes (11%), gastro-intestinale stoornissen (10%) of kanker (9%). De resultaten waren bij deze aandoeningen veel minder in aantal en leverden ook gemengde resultaten op, afhankelijk van de kwaliteit van het onderzoek en de bestudeerde aandoening. Hoewel nieuw en aanvullend onderzoek nodig is, duidt het merendeel van het huidige bewijsmateriaal op de gunstige werking van curcumine.[2]
2. Functies van kurkuma
Hierboven schreef ik al globaal over de medicinale werking van curcumine als werkzame stof van kurkuma. Die werkzame stoffen noemen ze samen curcuminoïden. Het is wat verwarrend als je in de wetenschappelijke literatuur duikt, want de ene keer onderzoeken ze kurkuma en de andere keer curcumine. Ga er in de rest van de blog maar vanuit dat ik het over curcumine heb, tenzij ik expliciet kurkuma opschrijf.
Goed om ontstekingen en metabole problemen te bestrijden
We weten dus dat curcuminoïden ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Dat komt door de remmende werking op kinasen. Kinasen is een groep enzymen die een fosfaatgroep kan aanbrengen op een ander eiwit of molecuul (fosforylering genoemd). Deze enzymen spelen een belangrijke rol in ontstekingen. Er zijn vergelijkende studies gedaan naar de werking van curcumine in relatie tot Ibuprofen (of andere ontstekingsremmers) en paracetamol en wat bleek? Curcumine werkte eigenlijk net zo goed en sommige gevallen zelfs beter. Vandaar dat je ook vaak curcumine als aanbeveling voorbij ziet komen bij aandoeningen als reumatoïde artritis, de ziekte van Crohn en allerlei metabole ziektes als diabetes, hoge bloeddruk en obesitas. In 2021 verscheen een systematische review van onderzoeken naar de rol van curcumine bij reumatoïde artritis. De conclusie was dat suppletie met curcumine nuttig was. De resultaten van het onderzoek bij mensen toonden aan dat curcumine de ochtendstijfheid, de looptijd en de gewrichtszwelling aanzienlijk verminderde.[3] In de literatuur wordt uitgegaan van een dosering van 1000 milligram per dag.[4] Dit werd eveneens bevestigd door twee markers uit het bloedonderzoek: C-reactief proteïne (CRP), een ontstekingsmarker uit de lever en reumafactoren (rheumatoid factor). Dit gold ook voor de erythrocy-sedimentation-rate (ESR); een derde marker voor reumatoïde artritis. Opvallend was overigens dat er in dit onderzoek nauwelijks resultaatsverschil was tussen de groep die 250 milligram (88% verbetering) en 500 milligram per dag (88,6%) slikte. De mensen die de hogere dosis slikten, hadden wel een significante verbetering op de CRP-marker, dus kennelijk heeft het slikken van 500 milligram per dag in dat opzicht wel voordelen. Al met al is curcumine dus een zinvolle stof om te suppleren bij reumatoïde artritis of andere ziekten waarbij ontstekingen een rol spelen, met name als je niet weet waar de ontstekingen zitten.
Goed tegen pijn
In een vergelijkend onderzoek tussen ibuprofen en kurkuma bleek dat kurkuma een effectief middel is om pijn en ontstekingen effectief te bestrijden. Of die pijnafname nu komt door het afnemen van de ontstekingen zelf of door de invloed van pijnverwerkingsmechanismes heb ik niet kunnen vinden. Wat interessant is, is dat kurkuma een cumulatief effect heeft, dus hoe langer je het gebruikt, hoe beter het werkt. Het wordt over het algemeen goed verdragen zonder nadelige bijwerkingen. Met name is deze eigenschap interessant voor mensen die met chronische ontstekingen en pijn te dealen hebben. Het nadeel is daarentegen dat kurkuma langzaam werkt. Je moet het echt een tijd(je) slikken voordat je er wat van merkt.
Ibuprofen werkt daarentegen veel sneller, meestal binnen een uur. Het nadeel van ibuprofen (of andere NSAID’s) is de schade die bij langdurig gebruik wordt aangebracht aan je maag en darmen en de mogelijk cardiovasculaire bijwerkingen. Dat komt omdat deze zogenaamde COX-1-remmers schade aanbrengen aan de bekleding van je maag en darmen. Dat is de reden dat je vaak maagzuurblokkers (Omeprazol-achtigen) moet slikken bij het gebruik van deze pillen. Daarnaast weten we dat NSAID’s tekorten kunnen veroorzaken van vitamine C, folaat en ijzer. Dus als je chronisch van dit soort pijnstillers moet slikken, overweeg dan eens het alternatief kurkuma of curcumine. De handigste manier overigens om te switchen, is om eerst een tijdje curcumine te slikken en als dat eenmaal aanslaat, de dosis NSAID’s te verlagen in stappen van 200 milligram. Doe dat overigens niet zomaar op eigen houtje maar onder supervisie van een deskundige.
Goed voor je hersenen
Diezelfde werking heeft natuurlijk ook gunstige effecten op ontstekingen in de hersenen, waarvan men denkt dat die ten grondslag liggen aan neurodegeneratieve ziektes als Alzheimer en dementie. Of de hypothese achter Alzheimer en dementie klopt, laat ik maar even in het midden. Want curcumine heeft ook effect op de werking van mitochondriën in de hersenen. En misschien is dementie wel een gebrek aan energie (ATP) in de hersenen door beschadigde mitochondriën. Los van de hypothese blijkt uit een systematische review uit 2019 dat curcumine neurotoxische en gedragsschade ongedaan maakt.[5] Weliswaar zijn deze proeven vooral op dieren uitgevoerd en moet er nog veel onderzoek gedaan worden, maar toch zijn dit gunstige indicaties. De eigenschappen die in deze context aan curcumine worden toegeschreven, zoals remming van amyloïdose (ziekte van Alzheimer), bescherming tegen oxidatieve stress en ontstekingen, remming van de aggregatie van amyloïde bèta-plaques en hyperfosforylering van tau-eiwit, suggereren dat dit polyfenol pathologische processen die verband houden met cognitieve achteruitgang en leeftijdsgebonden problemen kan voorkomen of verbeteren. Als je al met deze ziektes te kampen hebt (of iemand uit je omgeving), dan zou je dit kunnen inzetten om verdere aftakeling te voorkomen.
Goed voor je humeur
Wat bedoel ik daar nu weer mee? Wel, curcumine heeft een regulerend effect op je neurotransmitters dopamine en serotonine. En laten dit nu stofjes zijn die je nodig hebt om goed psychisch te kunnen functioneren! Alle antidepressiva zijn gebaseerd op het manipuleren van deze stofjes in je hersenen.
Goed voor je hart
Omdat curcumine je oxidatieve stress en ontstekingsremmende activiteit reguleert, heeft het dus ook een functie in het voorkomen van cardiovasculaire aandoeningen. Dit komt met name doordat curcumine ontstekingen van aderen vermindert. Daarnaast heeft curcumine een gunstig effect op het endotheel.
Goed voor je alvleesklier
Curcumine helpt je ook bij de afgifte van insuline. Het helpt je glucoselevels te reguleren, naast de het stimuleren van lichaamseigen productie van enzymen vanuit de pancreas.
Goed voor (het slopen van) je bacteriën
Curcumine heeft ook effect op verschillende bacteriën. Een van de effecten is die op de verstoring van biofilms. Wat een biofilm is? Even simpel uitgelegd: bacteriën leven eerst alleen en als ze bij elkaar komen, vormen ze kolonies. Als ze eenmaal een kolonie hebben gevormd, produceren ze een substantie als bescherming; de biofilm. Die biofilm werkt als een gracht rond een kasteel; het houdt indringers buiten en die biofilm fungeert dus als een bescherming voor aanvallers. Zoals antibiotica. Of je eigen immuunsysteem. En zo komt het dat je resistent wordt voor antibiotica. Die biofilm trekt zich er namelijk niets van aan. Met als gevolg dat je ontsteking op ontsteking krijgt en niets meer helpt. Zoals bij menige blaasontsteking. Curcumine heeft, net als bijvoorbeeld oregano-olie het vermogen om die biofilm af te breken. En zodra die biofilm wordt afgebroken, worden die bacteriën meer vatbaar voor de werking van je eigen immuunsysteem of voor welke medicatie dan ook.
Goed voor het remmen van bacteriële overgroei
Curcumine remt de groei van je bacteriën door celdeling zodat nieuwe bacteriegroei vertraagt. Het remt ook een mechanisme met de ingewikkelde naam quorom sensing, een soort boodschappermechanisme van bacteriën onderling. Zo weten we van de luchtwegbacterie Streptococcus pneumoniae dat, wanneer zij voelen dat er voldoende aantallen aanwezig zijn, een deel van hen spontaan in ‘opblaasstand’ gaan waardoor er een enzym pneumolysine vrijkomt dat de slijmvliezen verder beschadigt en de ‘overblijvers’ meer kans hebben om een longontsteking te realiseren.
Dit effect van curcumine werkt niet alleen op bacteriën in de luchtwegen, maar ook in de darmen. We weten dat curcumine verschillende gram-negatieve en gram-positieve bacteriegroei remt. Met name die gram-negatieve bacteriën treffen we vaak aan in onze darmen. Deze bacteriën worden vaak gelinkt aan leverschade, gewrichtspijn en reumatoïde artritis. En om niet meer te noemen: curcumine remt de SOS-boodschap van bacteriën om hulp van andere bacteriën en beschadigt tenslotte de celmembraan van deze schadelijke bacteriën. Bij elkaar opgeteld, kun je nu wel begrijpen waarom deze eigenschappen het gebruik tegen ontstekingen gedurende duizenden jaren kunnen verklaren. Met name geldt en gold dit voor ontstekingen in maag en darmen.
Goed tegen kanker
Curcumine heeft ook anti-kankereffecten. Hoe zit dat precies? Wel, gezonde cellen hebben een apoptose-mechanisme; ze heffen zichzelf op bij beschadiging of om andere redenen. Ze noemen dat geprogrammeerde celdood. Juist dit mechanisme werkt niet meer bij kankercellen. Die beschadigde cellen blijven dus ongelimiteerd doorgroeien met tumorvorming als gevolg. Daarnaast hebben kankercellen het vermogen tot angiogenese. Angiogenese is het vermogen om nieuwe bloedvaten te vormen. Want uiteraard heeft een tumor ook voeding nodig. Daarvoor maakt hij nieuwe bloedvaten aan om zo ongebreideld door te kunnen groeien. Zonder aanvoer van voeding namelijk geen groei. Curcumine heeft zowel een effect op het apoptose-vermogen als op angiogenese-vermogen van kankercellen. Met andere woorden: curcumine remt of voorkomt de groei van kankercellen. Daarnaast blokkeert curcumine uitzaaiingen (metastasen) zodat tumorcellen zich niet kunnen verplaatsen naar andere delen van het lichaam om daar mogelijk nieuwe tumoren te gaan ontwikkelen. We weten ook dat curcumine een aantal metastatische of pre-menastatische factoren onderdrukt. Ik doel hierbij op biochemische stoffen die kankergroei stimuleren, zoals CXCL ½, COX2, ALDH, EFEMP en SPARC; ingewikkelde materie.
Over welke vormen van kanker heb ik het dan met name? Ten eerste darmkanker.[6] Maar ook bij prostaatkanker, halskanker, borstkanker, longkanker en alvleesklierkanker zijn studies gedaan met curcumine. En bij al die studies werden goede resultaten gezien. Zo verlaagde 100 milligram curcumine per dag gedurende een half jaar de serum PSA-waarden bij mannen met prostaatkanker. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Als je dieper op de rol van curcumine bij kanker wil weten, adviseer ik je dit artikel te lezen.[7] Zeer indrukwekkend. De researchers vonden veel positieve effecten van curcumine, al dan niet in combinatie met medicijnen, maar zeggen ook dat er nog veel onderzoek nodig is. Want natuurlijk willen echte wetenschappers weten waarom curcumine bij welke vorm van kanker werkt, terwijl een kankerpatiënt vooral wil weten of iets werkt. De doseringen per onderzoek varieerden overigens van 100 milligram tot wel 8 gram per dag, overigens zonder nadelige bijwerkingen. Het is dus wel een veilig supplement.
Goed bij ademhalingsproblemen en allergieën
In een dierstudie uit 2021 bleek curcumine ook effect heeft op verschillende luchtwegaandoeningen, dankzij de antioxiderende, immuunmodulerende en ontstekingsremmende eigenschappen. Daarnaast werd in menselijke studies het preventieve effect van curcumine bij longaandoeningen aangetoond. Kennelijk heeft curcumine effect op de gladde spieren van de luchtpijp wat duidt op een bronchusverwijdend effect bij obstructieve longziekten, zoals COPD en astma. Het overwegen waard.[8]
Goed voor mensen met thalassemie
Gelukkig zullen de meeste lezers geen flauw idee hebben waar dit over gaat. Thalassemie is namelijk een zeldzame aangeboren bloedziekte waarbij hemoglobine niet goed wordt aangemaakt omdat de rode bloedcellen te snel worden afgebroken. Ik ga er niet te diep op in, maar er zijn studies dat curcumine een gunstig effect heeft op een overload aan ijzer, hepcidine (een hormoon dat de ijzeropname en -distributie in het lichaam regelt) en verhoogde NTBI-, ALAT- EN ASAT-spiegels bij mensen die aan deze ziekte lijden.[9]
3. Suppletie en doseringen van kurkuma
Toxiciteit
Uit het voorgaande is je wel duidelijk geworden dat kurkuma en/of curcumine niet toxisch is tot en met 8 gram per dag. Kortom, dit aspect kun je gewoon wel vergeten.
Mogelijke bijwerkingen
Er zijn wat bijwerkingen bekend bij inname van kurkuma. Ik noem de volgende:
- Huidreacties, zoals jeuk en schilfers;
- Bloeddrukverlaging (kan ook een voordeel zijn);
- Maag-darmproblemen bij inname van meer dan 500 milligram, resulterend in misselijkheid en dergelijke;
- Verlaging bloed-glucosespiegels, met name relevant voor diabetici.
Deze bijwerkingen gaan vooral over kurkuma in hoge doseringen.
Vormen
Kurkuma en curcumine zijn in veel vormen als supplement beschikbaar. Maar je treft het ook aan in als ingrediënt van thee. Kurkuma is wateroplosbaar en wordt daarom slecht geabsorbeerd door de darmen. Is dat een probleem dan? Mwah. Bij de functies van kurkuma heb je gelezen dat er eigenschappen zijn die specifiek in de darmen (of blaas) effect hebben. Ik doel dan op het afbreken van biofilms in je blaas of darmen en op de invloed op bacteriën, gisten, schimmels, parasieten en zelfs virussen. Als we dus beogen dat het heilzame effect van kurkuma vooral in de darmen en blaas plaats moet vinden, waarom zouden we ons dan zo druk maken over de ‘bio-beschikbaarheid’ van kurkuma of curcumine in de bloedbaan? Het hangt dus af van de reden waarom je kurkuma wilt inzetten of je kiest voor kurkuma of voor curcumine. En of je kiest voor een goed opneembare variant of juist voor een niet goed opneembare variant. Vaak hebben ‘whole foods’ meer waarde dan de specifieke onderdelen; denk maar aan vitamine C. Uit een studie uit 2017 blijkt zelfs dat normale kurkuma tot een 6 maal hogere bloedspiegel aan curcuminoïden leidt dan twee andere vormen met curcuminoïden. Je doel bepaalt dus welke vorm voor jou de beste is.[10] Het nadeel blijft echter wel dat traditionele kurkuma gewoon minder werkzame stof bevat dan speciale curcumine-supplementen.
Laten we dan nu eens kijken naar de beschikbare vormen.
Kurkuma als poeder
Kurkuma staat er ook om bekend dat het een hoog oxaalzuurgehalte heeft. Mensen die gevoelig zijn voor nierstenen of andere problemen met oxaalzuur kunnen dan ook beter grote hoeveelheden kurkuma vermijden. Kurkuma bevat namelijk per gram zo’n 20 milligram oxaalzuur. Als je dus een dieet volgt dat laag in oxaalzuur is, dan moet je dus geen ‘whole food kurkuma’ kopen. Want bij zo’n dieet moet je niet boven de 50 milligram oxaalzuur per dag uitkomen. Hoe krijg je dan nierstenen van kurkuma? Heel eenvoudig; het oxaalzuur van kurkuma is grotendeels wateroplosbaar en verlaat dus via je nieren en urinewegen je lichaam, in tegenstelling tot oxaalzuur uit bijvoorbeeld kaneel dat nog veel meer oxaalzuur bevat dat slechts voor 6% wateroplosbaar is. Terzijde: mensen die gevoelig zijn voor oxaalzuur moeten zeker ook geen ascorbinezuur (synthetische vitamine C) slikken, want het grootste gedeelte daarvan wordt ook omgezet in oxaalzuur. Heb je daarentegen geen last van oxaalzuur en geen historie van nierproblemen, dan kun je gerust normale hoeveelheden van kurkuma innemen.[11]
Kurkuma met bioperine
Vaak zie je dat kurkuma wordt gecombineerd met bioperine, een extract van zwarte peper. Dat doen ze omdat bioperine de opname van kurkuma in de darmen verbetert. En zoals ik net gezegd heb, is dat soms zinvol en soms niet. Het hangt eenvoudig van je doel af. Persoonlijk ben ik altijd vóór volledige ingrediënten en ben minder enthousiast over losstaande componenten. Omdat ik er vaak achter kom dat die losse onderdelen vaak cruciaal zijn voor de werking en elkaar onderling versterken. Nu vind ik bioperine weer niet erg ver afstaan van kurkuma, want ook in gerechten zouden we gerust beide stoffen combineren, dus is dit eveneens een vorm waar ik achter kan staan.
Curcumine-supplementen
In gestandaardiseerde curcumine-supplementen zijn de oxaalzuurniveaus veel lager. Voor je beeldvorming: een gestandaardiseerd supplement met curcumine bevat ongeveer 1 milligram oxaalzuur per 100 milligram. Ik heb het dan over supplementen waar vooral en alleen de werkzame curcumine in zit (en dus niet de rest van het specerij). Deze supplementen zijn wel aanzienlijk duurder omdmat ze in feite alleen de werkzame stof bevatten. En zoals je inmiddels weet, worden de heilzame eigenschappen vooral toegeschreven aan de curcuminoïden. Het nadeel is echter dat er in kurkuma meer zit dan curcumine. Ik heb wel acht andere stofjes geteld die ook effecten kunnen hebben. Het is daarom een dilemma om te kiezen voor kurkuma met zo’n 5% curcumine of voor alleen curcumine. Ik denk dat het het verstandigste is om voor preventieve doelen voor kurkuma te kiezen en voor curatieve doelen voor curcumine.
Liposomale curcumine
Liposomale curcumine is zo’n beetje de nieuwste techniek waarmee supplementen beter opneembaar worden gemaakt. Ze gebruiken bij deze techniek Nano deeltjes om de curcumine te transporteren door de darmwand en tot in de celmembramen. De curcumine wordt als het ware ingekapseld en dringt volgens de makers van dit soort middelen door tot in de cellen zelf. Natuurlijk wordt door deze techniek de absorptie aanzienlijk verhoogd (volgens de producenten tot wel 27.700%), maar de vraag is of dit wel zo verstandig is. Persoonlijk denk ik pas dat je voor dit soort oplossingen moet kiezen als je zeker weet wat het effect van curcumine is als dat direct in je celkern terecht komt. Daarbij hebben we net gezien dat het soms helemaal niet handig is om de absorptie van kurkuma of curcumine te verhogen. Ik zou deze vorm van suppletie dus vooral vermijden, tenzij wetenschappelijk bewezen is dat dit geen schade aanricht in de cellen. Overigens geldt dit niet alleen voor liposomale curcumine, maar voor alle supplementen die gebruik maken van deze liposomale techniek. Als het de bedoeling van de natuur zou zijn dat bepaalde stoffen per definitie beter geabsorbeerd zouden moeten worden, hadden we het ook wel in die vorm aangetroffen.
Complexen
Er zijn tal van supplementen met kurkuma en curcumine te koop. Vaak maken fabrikanten dan een verschil door er één of meerdere andere stoffen bij te stoppen. Een snelle zoektocht op Internet leverde 37 merken/soorten op. Sommige fabrikanten stoppen er wat (synthetische) vitamine C of D bij. Anderen voegen wat gember toe. En natuurlijk hoort daar weer een commercieel verhaal bij waarom die toevoegingen nuttig zijn. Over het algemeen kun je echter stellen dat dit soort toevoegingen veel ‘mist’ creëren en zelden nuttig zijn. Je gaat toch bij een goede wijn ook geen gin toevoegen?
Contaminaties
Contaminaties is een duur woord voor vervuilingen. Want uit een studie uit 2015 bleek dat veel kurkumapoeder was vervalst door het toevoegen van (het veel goedkopere) cassave of andere goedkope vulmiddelen die niet op het label stonden. Zo kun je een pil vullen met vervalsingsmiddelen of vulstoffen voor economisch gewin. Daarbij komt dat deze vulmiddelen een risico vormen voor mensen die allergisch zijn voor bijvoorbeeld gluten. Kortom, asociaal en niet integer om zo met belangen van mensen om te gaan ten gunste van je eigen portemonnee.[12]
Doseringen
Er zijn studies die laten zien dat doseringen van 8 gram (8.000 milligram) per dag gedurende enkele maanden veilig zijn. Dus de kans op toxiciteit is niet groot. Ik denk dat je bij dit soort doses als eerste darmklachten zal krijgen omdat je lichaam heel goed weet wat wel en niet acceptabel is.
Normaliter zijn doseringen tussen de 250 en 1000 milligram per dag effectief. Denk ook aan de eerdere studies waaraan ik eerder refereerde. Over het algemeen zou ik 250-500 milligram adviseren bij een normaal lichaamsgewicht. Weeg je 1.3 of 2.3 meer dan 75 kilo, dan kun je de dosering naar rato verhogen. Ga maar uit van een preventieve dosering van 250 milligram en een curatieve van 500 milligram.
Manier van innemen
Het is over het algemeen het verstandigste om kurkuma of curcumine bij de maaltijd in te nemen en de dosering indien mogelijk een beetje te spreiden over de dag. Slik je het daarentegen voor blaasproblemen, dan kan het juist zinvol zijn om het tussen de maaltijden door in te nemen met wat water, zodat het snel in je blaas komt.
Contra-indicaties
Voor de volgende mensen is het niet verstandig om zonder overleg met de huisarts kurkuma of curcumine als supplement te gebruiken:
- Mensen met problemen met de galblaas (cholecystitis) of galwegen (cholangitis) vanwege het feit dat kurkuma (niet curcumine!) galstenen kan veroorzaken;
- Mensen die bloedverdunners gebruiken omdat kurkuma en curcumine beiden ontstekingsremmend werken en daardoor het bloed verder verdunnen. Daarnaast grijpen beide vormen in op de bloedstollingscascade waar zij ervoor zorgen dat bepaalde stollingsfactoren niet meer werken. Een symptoom van te dun bloed zijn ernstige blauwe plekken bij stoten of zelfs zonder je te stoten;
- Mensen die de volgende medicijnen gebruiken:
- Diabetes medicatie (omdat kurkuma de bloedspiegel van insuline/suiker kan verlagen);
- Bloeddrukverlagers;
- Antibiotica;
- Maagzuurremmers ook wel ‘maagbeschermers’ genoemd;
- Mensen die bloedarmoede hebben, omdat curcumine zich aan ijzer bindt;
- Vrouwen die zwanger zijn. De veiligheid tijdens zwangerschap is niet goed onderzocht.
Samenvatting
Alles overziende zou ik kurkuma of curcumine vooral curatief gebruiken als je te kampen hebt met chronisch pijn, ontstekingen, reumatoïde artritis, inflammatoire darmziektes, bacteriële problemen, hardnekkige blaasontstekingen, kanker, diabetes en neurocognitieve aandoeningen. Preventief is het gebruik van kurkuma aan te bevelen als je jezelf wilt beschermen tegen oxidatie en ontstekingen. Met name lijkt me dit interessant voor mensen met gevoelige darmen of die vatbaar zijn voor ziektes.
Disclaimer
Medische informatie wordt alleen verstrekt als informatiebron en mag niet worden gebruikt of vertrouwd voor diagnostische of behandelingsdoeleinden. De informatie is niet bedoeld als patiëntenvoorlichting, creëert geen relatie tussen patiënt en orthomoleculair adviseur en mag niet worden gebruikt als vervanging voor professionele diagnose en behandeling. Raadpleeg uw zorgverlener voordat u beslissingen over uw gezondheid neemt of voor advies over een specifieke medische aandoening. INNR B.V. is niet aansprakelijk voor enige schade, verlies, letsel of aansprakelijkheid op welke manier dan ook geleden als gevolg van uw vertrouwen op de informatie uit dit document.
[1] https://www.mdpi.com/1422-0067/24/5/4476
[2] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36901908/
[3] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33914984/
[4] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27533649/
[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6520588/
[6] https://www.frontiersin.org/journals/pharmacology/articles/10.3389/fphar.2017.00877/full
[7] https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2022.1040259/full
[8] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34932258/
[9] https://www.researchgate.net/profile/Durdi-Qujeq/publication/325401674_An_investigation_of_the_effects_of_curcumin_on_iron_overload_hepcidin_level_and_liver_function_in_b-thalassemia_major_patients_A_double-blind_randomized_controlled_clinical_trial_Curcumin_supplementat/links/5e1ddbfa458515d2b46d3f96/An-investigation-of-the-effects-of-curcumin-on-iron-overload-hepcidin-level-and-liver-function-in-b-thalassemia-major-patients-A-double-blind-randomized-controlled-clinical-trial-Curcumin-supplement.pdf
[10] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ptr.5931
[11] https://ajcn.nutrition.org/article/S0002-9165(23)23620-5/pdf#:~:text=The%20consumption%20of%20supplemental%20doses,%3B87%3A1262%E2%80%937.