Oregano-olie; het natuurlijke antibioticum
Wie kent het niet? Oregano! De Italianen strooien het rijkelijk over hun pizza’s en salades. In Mexico maken ze chili con carne met een mengsel van oregano en chilipoeder en ook in ons land gebruiken we het regelmatig. Qua smaak lijkt het een beetje op tijm, rozemarijn en salie. Eigenlijk heet oregano in ons land ‘wilde marjolein’. En soms kom je de term ‘palingkruid’ nog tegen. De Latijnse naam voor dit kruid is ‘Origanum vulgare’. Is dit belangrijk om te weten? Ja, want je moet echt wilde oregano hebben om van de heilzame eigenschappen te kunnen profiteren. Die heilzame eigenschappen zitten hem in de werkzame stoffen met de namen carvacrolen, thymolen en rozemarijnzuur, zogenaamde fenolen. Zelfs in de oudheid wisten de Grieken al van de heilzame werking van oregano af.
Productie
Om aan geconcentreerde oregano-olie te komen, gebruiken ze ongeveer 100 kilo oregano om dit vervolgens te concentreren in 1 kilo geconcentreerde olie. De olie wordt met behulp van stoomdestillatie uit de bladeren gewonnen. Meestal wordt in de capsules of softgels nog wat olijfolie gedaan om het allemaal niet te heftig te maken. De belangrijkste factor in prijs en kwaliteit is het percentage carvacrolen. Je hebt minimaal 60% carvacrolen nodig om van een werkzame olie te kunnen spreken. En wat is dan de werkzaamheid of functie? Dat is een hele rij…
Functies van oregano-olie
Oregano-olie heeft dankzij die fenolen een aantal sterke eigenschappen. Ik noem de volgende:
1. AntipathogeenOns lichaam wordt voortdurend aangevallen door ziekteverwekkers (pathogenen). Je kunt hierbij denken aan bacteriën, virussen, gisten, schimmels en parasieten. Normaal gesproken worden die door een goed werkend immuunsysteem aangepakt. Helaas laat ons immuunsysteem soms te wensen over, zeker boven de 55 jaar want rond die leeftijd raakt het systeem danig verzwakt. Het gevolg is dat we dan beduidend minder weerstand hebben tegen ziekteverwekkers. Alles wat met de buitenwereld in contact komt, van onze huid tot onze darmen, wordt dan kwetsbaarder. En een afnemende hoeveelheid maagzuur vanaf die leeftijd maakt het probleem nog een beetje erger. Het gevolg is dat we de strijd tegen pathogenen vaker gaan verliezen, te merken aan het feit dat we regelmatig ziek worden. Ik heb het dan over verkoudheid, luchtweginfecties, voorhoofdsholteontsteking, longontsteking, blaasontsteking, darmontsteking. Bij virale infecties kun je denken aan griep, corona, het herpesvirus, norovirus, het HIV-virus, enzovoorts.
a. Antibacterieel
Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat oregano-olie een natuurlijk antibioticum is, maar dan zonder de nadelige effecten van synthetische antibiotica die je darmflora ‘om zeep helpen’. Het werkt namelijk krachtig tegen bacteriën. Dus het doodt ziekteverwekkers (pathogenen) in je lichaam zonder je eigen microben te doden. En dat kun je niet van penicilline zeggen. Dit middel is dus ook dé remedie voor mensen die resistent zijn geworden voor antibioticakuren. Zo blijken de stoffen uit oregano zo’n 23 bacteriestammen te bestrijden en in het bijzonder de E.Colibacterie die verantwoordelijk is voor menige blaasontsteking.[1][2] Onderschat ook de functie van oregano-olie niet om biofilms af te breken.
De antibacteriële werking geldt dus ook voor allerlei andere (zeldzamere) bacteriële infecties die je kunt oplopen, zoals tuberculose, ziekte van Lyme (Borrelia burgdorferi), syfilis en lepra. Ook voor het behandelen van een besmetting door de MRSA-bacterie is oregano een optie. Wanneer de bacterie Staphylococcus aureus resistent is geworden voor een aantal veelgebruikte antibiotica waaronder methicilline, spreken we van methicilline resistente Staphylococcus aureus, oftewel MRSA. Dit is dus een moeilijk te behandelen (en potentieel gevaarlijke) infectie die kennelijk goed reageert op oregano.
b. Antischimmel (en -gist)
Een schimmelinfectie ontstaat door een schimmel. En een gist is meestal weer de bron van een schimmel. Gisten zijn eencellige organismen, terwijl schimmels meercellig zijn. Je ziet dus dat gisten converteren in schimmels. Om ons heen leven allerlei soorten schimmels. Op en in een gezond lichaam bevindt zich een normale hoeveelheid schimmels, die zelfs een nuttige bijdrage leveren aan een goede werking van onze darmen en immuunsysteem. Om allerlei redenen kan de balans tussen goede en slechte soorten verstoord worden. Dat kan door een ziekte, door stress, door een verzwakt immuunsysteem, door parasieten of door het gebruik van bepaalde medicijnen waaronder antibiotica. Een onschuldige schimmel wordt daarmee ineens een veroorzaker van een infectie.
Candida albicans
Candida albicans is een gistachtige schimmel. Hij is dus eerst aanwezig als gist en verandert in een schimmel doordat hij draden gaat vormen en dus in vorm verandert. Deze gistachtige schimmel voelt zich het prettigst in een warme, vochtige omgeving. We treffen hem daarom vooral aan in de huidplooien, rond je nagels en op de slijmvliezen, zoals in de mond, sinussen (holtes), slokdarm, vagina en darmen. Als die onderdelen verzwakt zijn (door bijvoorbeeld een gebrek aan vitamine A) kan Candida albicans zich snel vermenigvuldigen en doordringen in het weefsel van de huid of de slijmvliezen en zo een infectie veroorzaken. Een bekend voorbeeld van een candida-infectie is luieruitslag bij baby’s of spruw in de mond.
Andere schimmelfamilies die bij mensen schimmelinfecties veroorzaken zijn die van de Aspergillus en de Cryptococcus. Soms dringen schimmels het lichaam verder binnen en veroorzaken dan infecties aan organen, zoals in de hersenen, longen, nieren en lever. Dit is gelukkig zeldzaam en komt vooral voor bij mensen met een verlaagde weerstand, onder wie mensen met kanker of een HIV-infectie.
c. Antiviraal
Oregano-olie helpt om je te beschermen tegen virussen en, als je al onverhoopt geïnfecteerd bent door een virus, om die virale infecties te helpen verminderen. Zo zijn er onderzoeken waaruit blijkt dat het norovirus binnen een uur (!) wordt geïnactiveerd bij het gebruik van oregano-olie. Je weet toch wel wat het norovirus is? Dat is het virus wat vaak rondwaart in verpleeghuizen en ziekenhuizen. Ze noemen het ook wel eens de ‘winterbraakziekte’ omdat besmette mensen vaak moeten braken, bloederig diarree hebben en buikpijn. Soms krijg je er ook koorts of hoofdpijn van. Het is een erg besmettelijk virus dat vooral in ontlasting en braaksel zit en zo op handen van mensen terechtkomt. Via de deurknop bijvoorbeeld…
Ook het Herpesvirus, waarvan er ca. 100 bekend zijn, kan niet goed tegen oregano-olie. Dit geldt met name voor Herpesvirus type 1, dat zich meestal manifesteert als een koortslip. Binnen een uur nemen de verschijnselen af.[3] Een beetje nuancering van deze resultaten is op zijn plaats. De onderzoeken werden voornamelijk in reageerbuizen gedaan. Daarmee stel je wel de werkzaamheid vast, maar blijf je altijd in het ongewisse over de exacte doseringen die in mensen nodig zijn.
Ons lichaam zit vaak ook vol latent (slapend en verborgen) aanwezige virussen, zoals het Epstein-Barrvirus (EBV), ook weer van de Herpesfamilie, maar in dit geval type 4. EBV veroorzaakt de ziekte van Pfeiffer dat als symptomen koorts, opgezette lymfeklieren, keelpijn en een algehele malaise als gevolg heeft. Ook wordt dit virus verantwoordelijk gehouden voor lymfeklierkanker, zoals het burkittlymfoom en hodgkinlymfoom. Daarnaast denkt men dat dit virus in verband staat met multiple sclerose (MS), myalgische encefalomyelitis (een ontsteking van je ruggenmerg en/of hersenen in combinatie met spierpijn) alsook arachnoiditis (een vorm van hersenvliesontsteking). Het vervelende van deze virussen is dat ze na een infectie latent aanwezig blijven in je lichaam. Zodra je verzwakt bent door ouderdom, stress, voedingstekorten of wat dan ook, komen ze weer tot leven met chronische vermoeidheid als eerste symptoom. Overigens is EBV niet de enige ziekteverwekker die zo te werk gaat. Dat geldt namelijk ook voor de bacteriën die tuberculose, Lyme, syfilis en lepra veroorzaken. Wat ze met elkaar gemeen hebben, is dat ze je vitamine D-receptoren blokkeren. Daardoor raakt je immuunsysteem verzwakt. Dus als je dit soort infecties hebt gehad, denk dan ook gelijk even na over de oorzaak van je verzwakte immuunsysteem. Oregano-olie kan in ieder geval helpen om virussen weer in remissie te laten gaan.
d. Antiparasitair
Tenslotte werkt oregano ook tegen allerlei parasieten die in je darmen huizen. Als je klachten hebt als buikpijn, een opgeblazen buik, brijige ontlasting, hoge aandrang, misselijkheid en anale jeuk, dan kun je weleens last van parasieten hebben. Deze klachten horen natuurlijk bij veel darmklachten, dus het meest specifieke waaraan je een parasitaire infectie kunt herkennen, is dat er een patroon in de problemen zit. Als je bijvoorbeeld elke 10 dagen deze klachten hebt en tussendoor niet, dan kan het wel eens een parasiet zijn. Die groeien namelijk in een cyclus. Als de cyclus voltooid is, beïnvloeden ze de spijsvertering waardoor jij brijige ontlasting of diarree hebt waardoor de parasieten de wijde wereld in gaan. De achtergebleven parasieten beginnen aan een nieuwe cyclus en het patroon herhaalt zich opnieuw. Er zijn eencellige parasieten en meercellige. Eencellige zijn Giadia Lambia, de Blastocystis Hominus en/of Dientamoeba Fragillis. Een deel van die parasieten verhardt zich tot cyste waardoor ze nog moeilijker zijn aan te pakken met medicijnen. Voorbeelden van meercellige parasieten zijn wormen, lintwormen of aarsmaden. De eitjes van wormen zijn niet met het blote oog te zien, die van een lintworm wel (zien eruit als rijstekorrels) en aarsmaden zijn eveneens met het blote oog zichtbaar (en herkenbaar aan anale jeuk). Kijk dus altijd even achterom als je toiletteert. En zeker als je darmklachten hebt. En gebruik oregano-olie om die vervelende parasieten te doden.
e. Ontstekingsremmer
Oregano-olie helpt niet alleen om de grondoorzaak van ontstekingen aan te pakken, zoals bacteriën en virussen, maar heeft in zichzelf ook anti-inflammatoire eigenschappen. Zo kun je het inzetten voor acne (zowel uitwendig als inwendig), astma, huidproblemen als psoriasis of ander vormen van huiduitslag en allergieën; allemaal problemen met ontstekingen en immuunreacties. Dit effect geldt ook voor het verminderen van ontstekingen in je darmen (colitis).[4] In een dierstudie verminderde carvacrol een zwelling in de poot van een muis met wel 57%.[5]
f. Antioxidant[6]
Oregano-olie is ook een krachtige antioxidant die je beschermt tegen de voortdurende schadeveroorzakende vrije radicalen. Daarin is oregano-olie niet uniek, want dat doen sommige vitamines ook. Dus om die reden alleen zou ik het niet gebruiken. Wel wordt er gemeld dat oregano-olie de pijn kan reduceren als gevolg van reumatoïde artritis.
g. Immuunversterker
Oregano-olie versterkt het immuunsysteem. Dus als je kind (of jijzelf) wordt geraakt door een virale infectie van bijvoorbeeld de bof, mazelen, rodehond, waterpokken of de vijfde of zesde ziekte, waterwratjes of bacteriële kinderziektes als kinkhoest, de vierde ziekte of rodehond, gebruik zo snel mogelijk oregano-olie. Maar neem geen onnodig risico bij levensbedreigende kinderziektes zoals hersenvliesontsteking. Het immuunsysteem krijgt er een boost van om de infectie te lijf te gaan.
Gezondheidsproblemen
Bij de volgende concrete klachten kan oregano-olie een natuurlijke remedie zijn:
a. Infecties en ontstekingenJe kunt oregano-olie inzetten voor elke vorm van infecties, los van de vraag door welke pathogeen ze nu worden veroorzaakt. Dus het werkt bij infecties door bacteriën, virussen, schimmels, parasieten en gisten. Met name is het interessant als je worstelt met infecties die voortdurend terugkomen of als je resistent bent geworden voor antibiotica. Tel daarbij op dat oregano-olie, in tegenstelling tot breedspectrum antibiotica, je goede bacteriën intact laat en je begrijpt dat dit een veel vriendelijkere manier is om infecties te bestrijden. Ook oorontstekingen kun je ermee aanpakken (doe er eens twee druppels in) of allerlei problemen met je luchtwegen en longen zoals longontsteking, astma en bronchitis.
b. Slechte adem (halitose)
Meestal wordt een slechte adem veroorzaakt door een schimmel of een microbe en dan is de inzet van oregano-olie het overwegen waard. Je kunt oregano-olie dan innemen (systemisch) of er je tanden mee poetsen als de schimmels of bacteriën vooral in je mond zitten. Dit laatste is zeker het geval als je een witte tong en allerlei tandvleesproblemen hebt. Terzijde: een slechte adem kan ook komen door een gebrek aan maagzuur of een openstaande klep tussen je maag en slokdarm (LES).
c. SIBO
SIBO is een aandoening van je darmen, veroorzaakt door bacteriën die in je dikke darm horen en terecht zijn gekomen in je dunne darm. Daar veroorzaken ze allerlei problemen, met name te herkennen aan een opgeblazen buik vol met lucht/gassen. Deze situatie wordt veroorzaakt doordat microben die zich dus in de dikke darm zouden moeten bevinden, zich in de dunne darm tegoed doen aan (de vezels uit) het voedsel dat je zelf nodig hebt. Door die fermentatie ontstaat dat opgeblazen gevoel. Oregano-olie is dé remedie voor SIBO, samen met het aanpakken van de oorzaak vanuit de kant van de maag met betaïne hydrochloride en apple cider vinegar.
d. Schimmelnagels en zwemmerseczeem
Als je last hebt van schimmelnagels (kalknagels in de volksmond) of voetschimmel (zwemmerseczeem), neem dan drie druppels oregano-olie en meng die met wat talkpoeder. Breng dit twee keer per dag aan op je voeten. Daarbij kan het handig zijn om aanvullend ook oraal oregano in te nemen, zodat je de binnenkant ook aanpakt.
e. Vaginale schimmelinfecties
Een vaginale schimmelinfectie wordt voor 85-90% veroorzaakt door Candida albicans en voor ongeveer 10% door Candida glarata. Meestal is het opvallendste symptoom abnormale vaginale afscheiding met een afwijkende geur en kleur al dan niet in combinatie met jeuk, pijn of een branderig gevoel. Candida profiteert trouwens vooral van suiker en oestrogeen (de pil!).
f. Huidinfecties door een schimmel
Ken je ringworm? Misschien denk je gelijk aan een parasiet, zoals een lintworm, maar dat is onjuist. Ringworm is een infectie die wordt veroorzaakt door een huidschimmel. De plekken die daardoor ontstaan hebben een cirkelvormige vorm. Er zit een donkere rand aan de buitenkant van de plek. De plekken zijn in het begin meestal zo’n 1 centimeter en groeien langzaam uit naar steeds grotere plekken van wel tientallen centimeters. Soms jeuken de plekken, de plekken kunnen dikker worden en er kan vocht uitkomen. De medische term is ‘tinea corporis’ (= op de romp) of ‘tinea cruris’ (= in de liezen en benen). Meestal is de omgang met dieren de boosdoener, maar eenmaal besmet kan iemand makkelijk weer anderen besmetten door huidschilfers. Smeer de aangedane huid in met vaseline waarin je een capsules oregano-olie hebt gemengd. Doe het eerst voorzichtig met een klein plekje om te kijken je huid er tegen kan. Als dat goed gaat, smeer je alle aangedane plekken in. Neem daarnaast oregano-olie oraal in.
g. Zuurbranden
Heb je last van brandend maagzuur of GERD? Thymol, een van de werkzame stoffen helpt om de zachte weefsels van je keel en maag te ontspannen. Daardoor neemt de kans op zuurbranden af.
h. Hoofdhuid- en haarproblemen
Oregano-olie kan helpen om een droge hoofdhuid (te zien aan roos) te verhelpen en haargroei te versnellen. Voeg een paar druppels toe aan je shampoo en masseer de substantie goed in. De natuurlijke verbindingen verwijderen schimmelinfecties in de hoofdhuid die de haarzakjes kunnen blokkeren.
i. Blaasontsteking of ontstekingen aan de urineleiders
Als je last hebt van een (chronische) blaasontsteking en zelfs resistent bent voor antibiotica, dan kan oregano-olie uitkomst brengen, mede omdat het de biofilm in je urineleiders en blaas vernietigt.
j. Problemen met je holten
In je hoofd zitten allerlei holten (sinussen) rondom je neus en voorhoofd die ontstoken kunnen raken. Soms moet er medisch worden ingegrepen en dat is geen pretje! Heb je dus last van chronische sinusitis, overweeg dan eens je neus (en daaraan gekoppelde holtes) te spoelen met wat druppels oregano-olie en zout, opgelost is warm water. Meestal is de veroorzaker van ontstekingen in je holtes namelijk een schimmel.
h. Kanker
Sommige studies laten zien dat oregano met haar werkzame stoffen kankercellen kunnen doden. In een reageerbuisstudie werden menselijke darmkankercellen blootgesteld aan oregano-olie. Er werd geconstateerd dat het de groei van kankercellen stopte en hielp ze te doden. Uit een andere studie bleek dat carvacrol bijdroeg aan het onderdrukken van de groei en verspreiding van darmkankercellen.
Gebruik
De standaard preventieve dosering is 1-3 capsules per dag en gedurende een infectie gebruik je er tijdelijk (maar met beleid) meer van. Afhankelijk van de ziekteverwekker is het soms niet handig om oregano-olie direct in grote hoeveelheden in te nemen, met name niet bij infecties die door bacteriën worden veroorzaakt. Als je dan te driest te werk gaat, kunnen de gedode bacteriën endotoxinen afscheiden. Deze giftige stoffen zijn afbraakproducten van beschadigde of gedode bacteriën en kunnen een immuunreactie uitlokken. Begin bij een bacteriële infectie met één capsule en kijk of er verbetering optreedt. Zo niet, voer dan langzaam de dosis op tot ongeveer maximaal 9 capsules. Is er daarentegen sprake van een virale, parasitaire of schimmelachtige pathogeen, dan mag je sneller meer gebruiken. Maar nogmaals, met beleid want oregano-olie is sterk spul. Of vraag anders even advies. Dus een beetje ‘verstand’ bij gebruik van oregano-olie is wel wenselijk. Een hoge dosis moet je ook niet te lang gebruiken, net als bij antibiotica; dat blijf je (als het goed is) ook geen weken slikken. Een preventieve dosis kan je uiteraard wel altijd slikken.
Disclaimer
Medische informatie wordt alleen verstrekt als informatiebron en mag niet worden gebruikt of vertrouwd voor diagnostische of behandelingsdoeleinden. De informatie is niet bedoeld als patiëntenvoorlichting, creëert geen relatie tussen patiënt en orthomoleculair adviseur en mag niet worden gebruikt als vervanging voor professionele diagnose en behandeling. Raadpleeg uw zorgverlener voordat u beslissingen over uw gezondheid neemt of voor advies over een specifieke medische aandoening. INNR B.V. is niet aansprakelijk voor enige schade, verlies, letsel of aansprakelijkheid op welke manier dan ook geleden als gevolg van uw vertrouwen op de informatie uit dit document.
[1] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23484421/
[2] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19783523/
[3] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22890541/
[4] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18288268/