Je zult het maar hebben: POTS of OH.
Nog nooit van POTS of OH gehoord? Niet zo verwonderlijk, tenzij je zelf de diagnose hebt gekregen. Maar misschien herken je wel de symptomen...
POTS
Eerst even de afkorting POTS; dit staat voor posturaal orthostatisch tachycardie syndroom. Het is een aandoening van het autonome zenuwstelsel. Je hebt POTS wanneer je hartslag binnen 10 minuten na het innemen van een staande positie met minstens 30 slagen per minuut (of 40 bij kinderen) stijgt en op dat niveau blijft steken. Je bloeddruk blijft wel op niveau, maar je hartslag stijgt met grote sprongen en eigenlijk zonder reden. De symptomen van POTS zijn: duizeligheid, zwart voor je ogen, hartkloppingen of een racend hart, beven/trillen, een gejaagd gevoel, onverklaarbaar moe en moeite met lang stilstaan. Soms komen daar nog andere symptomen bij zoals hoofdpijn, wazig zien, misselijkheid, slecht slapen, concentratieproblemen en paars/rode verkleuringen van benen en voeten (acrocyanose). Zodra je gaat liggen, verdwijnen de symptomen. Al met al een ziektebeeld dat je erg ongerust, onzeker en angstig kan maken. Gelukkig geeft POTS geen hogere kans op overlijden, maar door het onverwachts flauwvallen, kan je wel in gevaarlijke situaties terecht komen.
POTS treft voor 80% vrouwen, waarvan de meeste gevallen openbaar komen op tijdens de puberteit of tijdens de vruchtbare leeftijd. Ongeveer 1 op de 500 mensen heeft er last van. Dat zijn dus ongeveer 56.000 Nederlandstaligen.
OH
OH staat voor orthostatische hypotensie. Ook hier laat je autonome zenuwstelsel je in de steek. Bij OH heeft iemand in liggende positie een normale of hoge bloeddruk. Zodra je echter gaat staan, zakt je bloeddruk met soms wel meer dan 20 mmHg. Normaliter moeten je vaten zich aanspannen, zodat je bloeddruk op peil blijft en je hart moet sneller gaan kloppen, maar bij OH werkt dat niet goed. De symptomen lijken op die bij POTS: valneigingen, duizeligheid, hoofdpijn, waarnemingsveranderingen (zwarte vlekken, sterretjes, wazig zien), gehoorveranderingen, licht in het hoofd, draaierig, slaap, zwakte, vermoeidheid, misselijkheid, rusteloosheid, concentratieverlies, hartkloppingen of pijn op de borst. De klachten zijn dus deels te beschouwen als klachten van vaten en hart (cardiovasculair) en deels van het hele lichaam (systemisch) zoals vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid, enzovoorts.
Helaas wordt de diagnose nogal eens gemist. Zo worden bovenstaande symptomen (al dan niet terecht) gezien als psychologische/psychische symptomen van angst en stress. Ook komt het voor dat men de diagnose 'chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS)' of 'myalgische encefalomyelitis (ME)' opgeplakt krijgt, terwijl dat niet klopt. Komt men er helemaal niet uit, dan heb je somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Allemaal erg stigmatiserend als achteraf blijkt dat je toch POTS of OH blijkt te hebben.
Reguliere aanpak
De meeste artsen zullen na het vaststellen van de diagnose POTS/OH kiezen voor een behandeling die probeert om de symptomen te bestrijden. Ik noem de volgende interventies:
- meer vocht in het lichaam brengen/houden;
- verbetering van de retour bloedstroom door steunkousen of buikbanden;
- Meer zout innemen;
- Aanpassingen aan houding en het hoofdeinde van je bed 10 centimeter omhoog zetten;
- Je leefstijl aanpassen met behulp van psychotherapeuten, fysiotherapeuten en ergotherapeuten;
- Medicijnen die het bloedvolume verhogen, de hartfrequentie verminderen, de noradrenalinespiegels verlagen of het samentrekken van de vaten verbeteren.
Orthomoleculaire aanpak
Ons lichaam bestaat uit een sympatisch zenuwstelsel waardoor wij kunnen opstaan, lopen, zitten, eten en drinken. Je zou kunnen zeggen; alles wat we 'bewust' doen. Het parasympatisch zenuwstelsel is verantwoordelijk voor onbewuste acties in het lichaam, zoals slapen, ademen, het knijpen van je maag en darmen en tal van andere onbewuste functies. Het is ook gekoppeld aan rust, herstel en verteren, met name tijdens de slaap.
Juist dit parasympatisch zenuwstelsel laat je bij POTS/OH in de steek. En laat dit nu net het onderdeel van je lichaam zijn, dat een grote behoefte heeft aan B-vitamines (in natuurlijke vorm). Volgens de orthomoleculaire leer is POTS/OH simpel een gebrek aan thiamine (vitamine B1). Als je al voldoende vitamine B1 binnenkrijgt, dan zijn er twee belangrijke redenen waardoor dit snel weer verdwijnt: roken en overmatige suikerconsumptie (energiedranken, frisdrank, junkfood en allerlei voedingsmiddelen die veel suiker/koolhydraten bevatten). En laten dat nu juist de dingen zijn, die pubers aanspreken. Overigens kan ook het gebruik van anticonceptiemiddelen de symptomen van POTS verergeren...
Heb je zelf deze symptomen of ken je iemand die dit soort problemen ervaart, wijs ze dan eens op deze blog. Misschien kunnen wij jou of anderen helpen.
Gezonde groet,
Bram Muilwijk