Migraine (en andere hoofdpijnen)

Als je lijdt aan migraine, dan is dat niet anders dan vreselijk te noemen. Ik ken veel mensen die lijden aan deze kwaal en iedere keer als ik ze spreek, ben ik enerzijds geraakt door de impact van deze ziekte op hun leven en anderzijds door de veerkracht die ze bezitten om na iedere aanval de draad weer op te pakken. Dit geldt voor migrainepatiënten in het bijzonder, maar vlak ook de effecten niet uit bij mensen die lijden aan clusterhoofdpijn, spanningshoofdpijn of welke vorm van hoofdpijn dan ook. Ik heb zelden last van hoofdpijn, maar als ik het merk, word ik al chagrijnig. Ik neem ‘er mijn petje voor af’ hoe die talloze mensen met migraine of andere hoofdpijnen omgaan met hun handicap. Talloze mensen? Ja, want migraine is een serieus probleem, zowel qua omvang als impact.

Volgens Prof. Dr. Michel Ferrari (de ‘hoofdpijnprofessor’) heeft meer dan 12% van de bevolking, zo’n 2 miljoen Nederlanders, minimaal één migraineaanval per jaar. Bijna de helft van hen kampt met meer dan 18 aanvallen per jaar, terwijl ruim 160.000 Nederlanders wekelijks aanvallen hebben. Het kost Nederland ca. 1,2 miljard euro per jaar door behandeling, medicatie en arbeidsverzuim. Volgens de WHO is migraine (in een lijst van 600 ziektes die gerangschikt zijn op ernst) voor vrouwen een ziekte op positie 12 en voor mannen op positie 18. Dat zegt genoeg, denk ik. Vaak gaat de ziekte ook gepaard met andere comorbiditeiten: astma, angststoornissen, depressies en epilepsie.

En dan beloof je, wellicht al te lichtvaardig, aan al die relaties om je eens te verdiepen in deze materie. Is dat geen schromelijke zelfoverschatting? Zelfs medici hebben toch geen enkel zicht op de oorzaak? Dus schafte ik allerlei literatuur aan en verdiepte me in de wereld van hoofdpijnen in het algemeen en migraine in het bijzonder. Met het gevolg dat het er allemaal niet duidelijker op werd. Zelden heb ik meer tijd aan het schrijven van een blog besteed als deze. Want ik zocht natuurlijk met name naar mogelijke oorzaken. En die zijn gewoon niet echt helder. Wel zijn er allerlei hypotheses bij zowel reguliere als orthomoleculaire artsen. Misschien dat die meer licht werpen op migraine. Eerst maar even structuur aanbrengen in de materie door de volgende paragrafen te noemen:

1. Wat is migraine?
2. Wat zijn de oorzaken van migraine?
3. Wat is de reguliere aanpak?
4. Wat is volgens orthomoleculairen de oorzaak?
5. Wat is de orthomoleculaire aanpak?

 

1. Wat is migraine?

In mijn medisch handboek valt migraine onder aandoeningen van het zenuwstelsel. Dat is opvallend! Ik kom daar later nog op terug. Daarna komt er een onderscheid, wat ik met eigen woorden omschrijf als primaire en secundaire hoofdpijn. Bij primaire hoofdpijn kun je denken aan hoofdpijn zonder aanwijsbare oorzaak in de vorm van een andere aandoening. Bij secundaire hoofdpijn is de pijn een gevolg van een ander probleem. Laat ik met deze laatste categorie beginnen.

Secundaire hoofdpijn

Secundaire hoofdpijn is een gevolg van een andere aandoening. Secundaire hoofdpijn is sowieso zeldzaam, dus raak niet gelijk in paniek als je dit allemaal leest.  Ik lees de volgende oorzaken:

• Aandoeningen aan ogen, neus, keel, bijholten, gebit, kaken, oren of nek;
• Hoofdletsel, hersenbloeding, herseninfarct, hersenaneurysma, herseninfectie of een misvormd bloedvat (arterioveneuze malformatie);
• Ontstekingen, tuberculose;
• Hersentumoren, bloedingen (hemorragie), ophoping van bloed (hematoom) of verhoogde intracraniële druk (pseudotumor cerebri);
• Hoge bloeddruk;
• Longaandoeningen of slaapapneu waardoor de zuurstoftoevoer naar de hersenen afneemt;
• Ontstekingen van de grote slagaders, meestal in de hals en het hoofd (vooral bij ouderen);
• Ernstige griep en hoge koorts;
• Ziekte van Lyme in het begin van de besmetting;
• Onthouding van cafeïne, pijnstillers of geneesmiddelen die de bloedvaten verwijden.

Iedereen begrijpt dat hoofdpijn gerelateerd kan zijn aan bovenstaande problemen. Vaak zie je bij secundaire hoofdpijn dat iemand daarvoor bijvoorbeeld zelden of geen hoofdpijn had en door de aandoening ineens wel. Of als iemand al regelmatig hoofdpijn had, dat die volgens een ander patroon verloopt of heftiger is. Het is dan zaak om die mogelijke oorzaken wel eerst uit te laten sluiten door je arts. En als er dan niets afwijkends gevonden wordt, dan komen we bij primaire hoofdpijn. Secundaire hoofdpijn is zeldzaam; primaire daarentegen niet.

Primaire hoofdpijn

Vervolgens wordt er in het medisch handboek uitgelegd dat er grofweg drie vormen van hoofdpijn zijn: spanningshoofdpijn, clusterhoofdpijn en migraine. In de literatuur komen ze vaak samen voor met de volgende indeling, dus beschrijf ik kort de verschillende vormen:

• Spanningshoofdpijn;
• Clusterhoofdpijn;
• Migraine.

Spanningshoofdpijn is meestal een lichte tot matige pijn die aanvoelt als een band om het hoofd en die in het gehele hoofd gevoeld wordt. De oorzaak is niet duidelijk, maar kan verband houden met een pijndrempel die lager is dan normaal. Stress kan eveneens een rol spelen, maar ook daarover is weinig bekend. Het verschil met de andere vormen van hoofdpijn is dat de pijn niet erger wordt door lichamelijke inspanning, licht, geluid of geuren. Ook gaat deze vorm van hoofdpijn niet gepaard met braken en misselijkheid. Overigens is het woord ‘spanning’ een verwarrende omschrijving. Voor menigeen is ‘spanning’ het synoniem voor ‘stress’, maar in dit geval wordt spierspanning bedoeld.

Clusterhoofdpijn is hevige pijn die bij de slaap of rond het oog aan één kant van het hoofd wordt gevoeld en relatief kort duurt (minder dan 4 uur). Deze hoofdpijn treedt meestal in clusters (perioden) op gedurende een periode van zes tot acht weken. Vooral mannen boven de 30 zijn er het slachtoffer van. Meestal begint de aanval met jeuk aan of waterige afscheiding uit één neusgat. Vervolgens treedt aan diezelfde kant van het hoofd (dus niet in het gehele hoofd) intense pijn op rond het oog. De aanvallen zijn extreem heftig en pijnlijk. Soms bonken mensen met hun hoofd tegen de muur vanwege de pijn. Na de aanval kan het ooglid aan de zijde van de hoofdpijn omlaag hangen en vaak is de pupil vernauwd. Zelden is er sprake van misselijkheid en braken en licht, geluid en geuren hebben geen effect op de pijn.

En dan migraine; het onderwerp van deze blog. Migraine is niet hetzelfde als (erge) hoofdpijn. Praat met mensen die lijden aan migraine en je zult het wel uit je hoofd laten om migraine als erge hoofdpijn te benoemen. Volgens de literatuur is migraine een kloppende, matige tot hevige pijn, meestal aan één kant van het hoofd, die verergert door lichamelijke inspanning, licht, geluid of geur en die gepaard gaat met misselijkheid en braken. Meestal begint migraine op de leeftijd tussen de 10 en 40 jaar en driemaal vaker bij vrouwen dan bij mannen. Soms verdwijnen de klachten bij vrouwen na de overgang, maar dat geldt niet voor elke vrouw. Migraine komt ook vaker voor in bepaalde families, dus er zit ook een erfelijke component aan. Aanvallen van migraine worden vaak voorafgegaan door een gevoel dat er een migraineaanval gaat beginnen. In jargon spreken ze over de volgende fasen bij een aanval:

1. Prodromaal stadium, voorafgaand aan de aanval met stemmingsveranderingen, ander gedrag, geeuwen, verlies van eetlust, misselijkheid;
2. Aurafase; een tijdelijke, omkeerbare verstoring van het gezichtsvermogen, het gevoel, het evenwicht, de beweging of de spraak. De aura begint maximaal één uur voor de aanval en stopt wanneer de aanval begint. Niet elke migraineaanval gaat overigens gepaard met een aura;
3. De aanval zelf, waarbij braken, misselijkheid en overgevoeligheid voor licht, geluid, geuren en hevige hoofdpijn deel uitmaken;
4. De postictale (of postdromale) fase; stemmings- en gedragsveranderingen na de aanval (bij zo’n 25% van de patiënten).

Zijn er ook verschillende vormen van migraine? Ja. In de literatuur vind je de volgende vormen:

• Hemiplegische migraine: hevige migraine met een aura die vaak begint met verlamming en/of zenuwstoornissen aan één zijde van het lichaam;
• Oftalmologische migraine: de pijn wordt gevoeld rond de oogbal. Ze kan een paar dagen tot enkele maanden aanhouden en de spieren rond de oogbal kunnen verlamd zijn;
• Retinale migraine: de migraine begint met tijdelijk verlies van het zicht in één oog. Vervolgens ontstaat een doffe pijn achter het oog dat zich ontwikkelt tot hoofdpijn;
• Arteria Basilaris migraine: De migraine gaat gepaard met duizeligheid en evenwichtsstoornissen. Tuitende oren, braken en spraakstoornissen kunnen voorkomen. Deze vorm treedt hoofdzakelijk op bij jonge vrouwen en meisjes in de puberteit;
• Abdominale migraine: de pijn wordt gevoeld in de onderbuik; misselijkheid, braken en diarree kunnen voorkomen. De meeste patiënten zijn kinderen en als ze volwassen zijn, krijgen ze vaak hevige migraine;
• Aura zonder migraine: sommige mensen ervaren een aura zonder dat ze hoofdpijn krijgen. Anderen ervaren ook symptomen, zoals misselijkheid, braken en spijsverteringsstoornissen.

2. Wat zijn de oorzaken van migraine?

Wat migraine in ieder geval niet is, is pijn van de hersenen. Ik weet niet of je wel eens gezien hebt dat ze bij een hersenoperatie mensen laten bijkomen uit hun narcose om de effecten van de ingreep te controleren. In hersenen zelf kun je dus geen pijn hebben. Voor de meeste migrainelijders is dit allemaal geen nieuws. Maar nu zou het spannender moeten worden, want wat zegt de reguliere wetenschap over de oorzaak van migraine? Eigenlijk heel weinig. Men weet het niet goed. Dat klinkt misschien als een verwijt, maar zo bedoel ik het niet. Van de onderwerpen pijn, hoofdpijn en hersenen weten we sowieso erg weinig. En dat zie je terug in alle boeken. Meestal gaat het over vormen van hoofdpijn, symptomen, triggers, diëten, massages of allerlei andere vormen van alternatieve therapie, maar slechts zelden lees je iets over het (mogelijk) onderliggend mechanisme waardoor migraine ontstaat. Wat veroorzaakt nu hoofdpijn? Of een aura? Of migraine? Ik heb over onderstaande theorieën gelezen.

Fysieke afwijkingen

Migraine komt door een fysiek probleem dat ontstaat door afwijkingen van de ogen, sinussen, nek, tanden en kiezen of de kaak. Dit kun je door een KNO-arts en/of tandarts laten controleren. 

Probleem van de aderen

Migraine is een probleem van de slagaders in het hoofd. Als de slagaders in het hoofd zich vernauwen en vervolgens verwijden, worden de nabijgelegen pijnreceptoren geactiveerd. Intussen zeggen medici dat deze theorie te simpel is om de complexe doorbloeding in de hersenen tijdens een migraineaanval te verklaren. Dr. Blau zegt zelfs dat het vreemd is dat er zoveel aandacht uitgaat naar de slagaderen, terwijl aan de aderen (venen) die het bloed uitvoeren, nauwelijks aandacht wordt besteed. Hij zegt dat de uiteinden van de pijnzenuwen binnen de schedel heel dicht bij de grote venen liggen (veneuze sinussen). We weten dat hoofdpijn kan verergeren door hoesten of niezen. En juist dan zwellen deze venen het eerste op.

Probleem van de nervus trigeminus

Het is een probleem van de nervus trigeminus (de ‘hoofdpijnzenuw’) en zijn verbindingen met de bloedvaten, temeer omdat we er daar twee van hebben; aan elke zijde van het hoofd één. En aangezien migraine meestal aan één kant zit…!? De nervus trigeminus heeft veel vertakkingen naar de bloedvaten en vliezen die rondom het brein zitten. Het geheel van die verbindingen noemen ze het trigeminovasculaire systeem. Een ontstekingsreactie in het brein zorgt ervoor dat dit systeem op hol slaat. De uiteinden van het trigeminovasculaire systeem geven alarmstoffen af die een pijnlijke ontstekingsreactie veroorzaken in de bloedvaten. Het stofje CGRP (calcitonin gene related peptide) is daarbij belangrijk.

Probleem van neurotransmitters

Migraine is een probleem van een reeks veranderingen in de zenuwcellen van de hersenen. Een hoofdrol in deze benadering is weggelegd voor serotonine, een neurotransmitter. Die veranderingen veroorzaken vervolgens veranderingen in de doorbloeding van de hersenen. Maar ook experimenten met dopamine-antagonisten hebben kennelijk een grote groep geholpen. Zo las ik over een onderzoek onder fabrieksarbeiders en de rol van dopamine. Van de 36 migraineaanvallen tijdens het werk waren er 35 binnen een uur genezen door inname van 10 mg metoclopramide en 10 minuten later twee tabletten paracetamol. Metoclopramide is een middel dat wordt voorgeschreven om misselijkheid en braken te onderdrukken. Het werkt door centrale dopaminereceptoren te blokkeren buiten (!) de bloed-hersenbarrière en blokkeren vooral dopamine-2-receptoren in de maag. Opvallend. En tenslotte ontdekte men bij een ander onderzoek dat de gehaltes noradrenaline verhoogd waren bij mensen die drie uur later een migraineaanval kregen.

Probleem met detoxificatie

Her en der kom je ook theorieën tegen die zeggen dat migraine komt doordat ons hoofd niet goed in staat is om te ontgiften. Voor dat ontgiften heb je bepaalde enzymen nodig. En als je die enzymen niet hebt, blijf je met die toxische stoffen in je hoofd zitten. Het gaat hier dan om bijvoorbeeld een tekort aan fenolsulfotransferase dat je ontdoet van fenolen (uit rode wijn). In dit kader hoort ook de gedachte dat migraine komt door constipatie. Door constipatie blijven afvalstoffen langer in je darmen zitten, inclusief gal en die veroorzaken een reactie in je hersenen.

Problemen met prostaglandines

Ook komen zijdelings prostaglandines aan bod. Prostaglandines zijn hormoonachtige stoffen die op lokaal niveau werkzaam zijn in het regelen van veel processen, zoals bij ontstekingen, pijn, koorts, verwijding en vernauwing van bloedvaten (!), longrijping, de bevalling en de bloedstolling. Van deze stoffen werd vroeger gedacht dat ze alleen uit de prostaat afkomstig zijn, maar kennelijk worden ze op veel meer plaatsen in het lichaam geproduceerd. Persoonlijk vind ik het opvallend dat veel van de mogelijke theorieën een verband hebben met prostaglandines. Ik zie namelijk een rol bij ontstekingen, pijn, vaatverwijding en -vernauwing, bloedstolling. Het lijkt wel of hier veel onderdelen samenkomen. Ik kom later nog terug op deze prostaglandines.

Stollingsprobleem

Migraine is een probleem van het bloed. De problemen komen door het samenklonteren van bloedplaatjes. Het zijn vervolgens die bloedplaatjes die serotonine afgeven met alle gevolgen van dien. Mensen met migraine krijgen statistisch gezien iets vaker een herseninfarct en ze hebben meer ‘stille infarctjes’ op een MRI-scan dan mensen zonder migraine. Mensen die bloedverdunners (gaan) slikken, blijken ineens geen migraine meer te hebben.

Probleem van voedselintoleranties

Het is een probleem van voedselintolerantie of voedselallergieën. In de jaren dertig was de allergietheorie wijdverbreid. Daarna raakte die ‘uit de mode’, maar je zult verderop in de blog zien dat orthomoleculairen daar anders over denken.

Genetisch probleem

Het is een kwestie van genetische afwijkingen. Deze kennis is ontleend aan lijders aan familiaire hemiplegische migraine die allemaal een genetisch defect hebben op de chromosomen 1 en 19.

Hormonaal probleem

Het is een probleem dat komt door hormonen. Immers, oestrogeen lijkt migraine op te wekken en migraine komt ook vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen hebben per definitie meer hormonale schommelingen dan mannen, dus daarom hebben ze ook vaker migraine, is de gedachte. Sommige vrouwen hebben ook vaker rond de menstruatie last van migraine. En ook richting de menopauze (wanneer de oestrogeenconcentratie fluctueert) wordt de migraine vaak erger. Ik citeer: ‘Vrouwen in de vruchtbare leeftijd weten dat zij een grotere kans op een aanval lopen in de week voordat zij ongesteld worden, als zij last hebben van het premenstruele syndroom (PMS) en prikkelbaar, gespannen of lichtgeraakt zijn.’ Overigens is het opvallend dat het vooral gaat om de fluctuaties in de hormoonspiegels. Want bij een zwangerschap is het oestrogeengehalte constant en vrij hoog en is migraine in 80% van de gevallen afwezig of aanmerkelijk minder. Men denkt dat dit komt door (genormaliseerde) werking van hypothalamus (en hypofyse) die ook de eetlust, slaap, regulatie van bloedvaten en vele andere functies regelt. Orale anticonceptie kan de kans op migraine vergroten. Bovendien kan migraine erger worden als hormonen worden toegediend in verband met de menopauze of klachten die hierna optreden. Het kan voor een vrouw die aan migraine lijdt noodzakelijk zijn om geheel af te zien van anticonceptiemiddelen met oestrogenen en een andere vorm toe te passen.

Het hormoon progesteron speelt een belangrijke rol na de ovulatie. Bij het uitblijven van een zwangerschap daalt de concentratie van progesteron en vervolgens ook de productie van het luteïniserend hormoon. Ook dit hormoon zou migraine kunnen veroorzaken. En tenslotte zit er ook nog een link tussen het geven van borstvoeding en migraine; tijdens de lactatie blijft migraine vaak weg.

Probleem van te lage bloedsuikers

In een boek van dr. J.N. Blau ‘Alles over hoofdpijn & migraine’ kwam ik nog een interessante optie tegen: migraine is een gevolg van hypoglykemie. Hij ontdekte dat migrainelijders die suikerziekte kregen, van hun migraine afraakten. In dit onderzoek was de conclusie dat bij een deel van de migrainelijders sprake is van problemen met de bloedsuikerregeling. Vandaar ook dat niet of niet op tijd eten vaak een trigger is voor het krijgen van migraine. Hij schrijft: ‘We weten tevens dat een langdurig bestaand laag bloedsuikergehalte hoofdpijn kan veroorzaken. Daardoor ontwaken suikerpatiënten gewoonlijk met hoofdpijn als ze ’s avonds te veel insuline hebben ingenomen of onvoldoende hebben gegeten in verhouding met de hun voorgeschreven dosis insuline. Blau deed verder onderzoek naar dit fenomeen. In een onderzoek bij 140 diabetespatiënten bleek dat zij die aan deze ziekten leden, minder last hadden van hoofdpijn en migraine dan degenen die geen suikerziekte hadden (controlegroep). Overigens moesten de patiënten de ziekte dan wel ‘in control’ hebben met insuline.

Probleem van een slechte saturatie

Een te laag zuurstofgehalte en een te hoog kooldioxidegehalte kan leiden tot hoofdpijnen. Als we tijdens diepe slaap oppervlakkig ademen (door bijvoorbeeld een apneu) krijgt ons hoofd te weinig zuurstof met hoofdpijn of migraine als gevolg. Van bergbeklimmers weten we dat de ijle lucht vaak hoofdpijn veroorzaakt. En tijdens de Tweede Wereldoorlog stapten piloten die hoofdpijn hadden in hun vliegtuig om via hun zuurstofmasker zuivere zuurstof in te ademen. In combinatie hiermee zouden we ook kunnen spreken over de werking van Q10. Als blijkt dat de mitochondriën niet goed werken door een gebrek aan Q10, krijg je ook te weinig energie in je hoofd vanuit glucose. Dan snijdt het mes aan twee kanten: én te weinig zuurstof én te weinig glucose dat niet kan worden omgezet in ATP (door een gebrek aan Q10) en de ‘rapen zijn gaar’.

Probleem van (te veel) stress

Wetenschappelijk maar ook praktisch gezien blijkt dit niet te kloppen. Immers, heel veel migrainelijders krijgen een aanval na een stressvol event, zoals een bruiloft, presentatie of wat dan ook. Zo zie je dat zakenlui de aanval krijgen als ze niet werken en dominees op maandag.

Probleem van afwijkende elektrische impulsen

Je leest hier niet zoveel over, omdat de beelden die van de hersenen gemaakt worden, voor meerderlei uitleg vatbaar zijn. Toch is er bijvoorbeeld geconstateerd dat bepaalde afwijkingen in de elektrische impulsen uit de hersenen meer geprononceerd zijn bij patiënten die gevoelig zijn voor migraine. Tel daarbij op dat er een theorie is dat bij het ontstaan van migraine bepaalde calciumkanalen van de hersencellen een rol spelen. Magnesium is de tegenhanger van calcium en zou bepaalde calciumkanalen in de hersenen kunnen blokkeren. Die blokkades gaan migraine tegen. Bij de orthomoleculaire aanpak komt dit onderdeel nog terug.

En dan hebben we nog tal van triggers voor migraine. Iedere migrainepatiënt kent die lijstjes wel:

• Oude kaas;
• Chocolade;
• Alcohol, vooral rode wijn;
• Chinees voedsel (door ve-tsin/E621);
• Te weinig of geen voedsel;
• Koffie en thee;
• Stress;
• Te veel of te weinig slaap;
• Reizen;
• Veranderingen in weer en/of luchtdruk;
• Menstruatie.

Wat is de onderliggende gedachte van deze triggers? Dat tal van voedingsmiddelen stofjes bevatten die bekendstaan als vasoactieve aminen. Deze stofjes hebben een bepaalde invloed op bloedvaten doordat ze in staat zijn de bloedvaten wijder of nauwer te laten worden. Die aminen worden op hun beurt makkelijker opgenomen door vetten, dus daarom zijn kaas en chocola notoire triggers, is de gedachte. En dat wordt dan ook nog gekoppeld aan de gedachte dat mensen met migraine mogelijk een tekort zouden hebben aan het enzym monoamine-oxidase (MAO’s). Maar ook deze rijtjes worden betwist. Hans Carpay (neuroloog) schrijft in zijn boek ‘Migraine is geen hoofdpijn’ letterlijk: ‘Migraine is niet psychisch en komt niet door stress’. En een stukje verderop: ‘Er zijn heel veel mensen die veel tijd en moeite in de zoektocht naar vermijdbare voedseltriggers hebben gestoken en er geen gevonden hebben.’ Voor chocola, kazen, alcohol en weergesteldheden is in ieder geval geen wetenschappelijk bewijs. De enige wetenschappelijk bewezen trigger is menstruatie. En dat heeft alles te maken met fluctuaties in oestrogeen.

Veel boeken over migraine gaan over die triggers, allerlei ontspanningstips en diëten. Maar het antwoord op de grote vraag naar het onderliggend mechanisme heb ik niet echt kunnen vinden. Dat zie je ook wel aan bovenstaande theorieën. Aderen met hun nociceptoren, problemen met stolling, neurotransmitters, genen, hormonen of problemen met bloedsuikerregulatie; niet echt een rijtje waar enige samenhang uit blijkt. En dat zie je ook terug in de wijze van behandelen.

Eén ding staat voor mij wel als een paal boven water: gelet op de vele neurologische symptomen, zoals misselijkheid, braken, zichtproblemen, verlammingen, aura’s en zintuiglijke gewaarwordingen, moet het wel een probleem vanuit de hersenen zijn en is de gedachte dat alleen vaatverwijding en -vaatvernauwing het probleem is, achterhaald. Want van vaatverwijding en -vernauwing krijg je geen problemen die horen bij het hersendomein zelf; hoogstens hoofdpijn.

3. Wat is de reguliere aanpak?

Je ziet in de medische boeken ook een beetje de verlegenheid met de materie. Want als ik kijk naar de medicijnen die worden voorgeschreven bij migraine, dan kom ik middelen tegen die aangrijpen op mogelijk oorzaken, zoals ik daarnet beschreven heb. De middelen worden onderverdeeld in preventieve, couperende en pijnstillende medicijnen. Met ‘couperend’ worden medicijnen bedoeld die de aanval moeten stoppen. Over welke soorten medicijnen gaat het dan?

• Preventieve middelen: bètablokkers (propranolol), calciumkanaalblokkers (verapamil), angiotensinereceptorblokkers (candesartan), serotonineantagonisten (methysergide of ergotamine), tricyclische antidepressiva of anti-epileptica (topiramaat en valproaat);
• Couperende middelen: ergotderivaten (ergotamine), antibraakmiddelen (domperidom, metoclopramide), triptanen (sumatriptan en anderen ‘tannen’);
• Pijnstillende/ontstekingsremmende middelen: aspirine, paracetamol, NSAID’s (ibuprofen, naproxen, diclofenac) en zelfs opioïden (oxycodon, fentanyl).

Je ziet al aan de verschillende soorten medicijnen dat het ‘lukraak’ schieten is geworden. Zo zie ik bloeddrukverlagers, antidepressiva, middelen die adrenerge-, 5HT- en dopaminereceptoren stimuleren, middelen die je vaten laten vernauwen (ergotamine), spierverslappers (verapamil), serotonineheropnameremmers (die dat overigens niet doen) en triptanen. Bij triptanen lees je dat die bepaalde serotoninereceptoren activeren (5HT₁-receptoren, vooral 5HT₁b en 5HT₁d) die vervolgens op hun beurt zorgen voor vaatvernauwing van bepaalde vaten in de hersenen. En dan komen er wat veelzeggende zinnetjes: ‘remmen mogelijk ook de activiteit van de nervus trigeminus en daardoor neurogene durale perivasculaire ontstekingsreacties’ en ‘hebben een werkingsmechanisme dat niet exact bekend is’. 

Inmiddels heeft men die gedachte dat vaatverwijding (en -vernauwing) het probleem is wel en beetje laten varen. Immers, als dit het probleem zou zijn, dan zou je die problematiek ook op andere plaatsen moeten hebben. Want overal in het lichaam worden vaten nauwer en wijder, afhankelijk van je activiteit en bloeddruk. Waarom levert die vaatelasticiteit dan specifiek in het hoofd de kenmerkende pijn op? En niet op de borst, bijvoorbeeld? En dan hebben we de insteek op neurotransmitters, de signaalstoffen die zenuwen afgeven. Ook daar zie je vreemde dingen. Zo wordt er enerzijds gebruik gemaakt van middelen die ingrijpen op neurotransmitters om die te versterken (agonisten), terwijl andere middelen die juist remmen (antagonisten). Dat is vreemd; als serotonine de boosdoener zou zijn, dan zouden medicijnen die het gehalte serotonine verhogen het probleem groter moeten maken (sommige antidepressiva) en medicijnen die serotonine verlagen het probleem kleiner maken. Kennelijk is daar ook geen eenduidigheid over. Het medicijn Pizotifeen verlaagt bijvoorbeeld serotonine, maar ook histamine en tryptamine. Vervolgens zie ik ook nog wat over dopamine langskomen. En dit alles illustreert dat we het met elkaar niet goed weten.

De laatste ontwikkeling in medicijnenland zijn de monoklonale CGRP-remmers. Achteraf bezien blijken ook triptanen het eiwit CGRP te blokkeren. Want men weet inmiddels dat de zenuwen CGRP afgeven aan de bloedvaten die eraan verbonden zijn. CGRP creëert een ontstekingsreactie en die veroorzaakt de hoofdpijnen bij migraine. De zogenaamde CGRP-remmers heten eigenlijk genanten, maar inmiddels weten we ook dat biologicals hetzelfde effect hebben. Je moet dan denken aan medicijnen met namen als erenumab, fremanezumab of galcanezumab. Of atogepant en rimegepant. Tijd om ons licht eens op te steken bij de visie van orthomoleculaire artsen.

4. Wat is volgens orthomoleculairen de oorzaak?

Hebben orthomoleculairen dan wel antwoorden op de vraag wat migraine is en wat de onderliggende mechanismes zijn? Daarover gaat deze paragraaf.

Wat sowieso opvalt, is dat orthomoleculaire artsen zich wat minder bezighouden met de onderliggende mechanismes. Wellicht is dat ook ingegeven door hun opvatting dat veel gezondheidsproblemen ontstaan door tekorten. En misschien zijn ze ook wat pragmatischer dan reguliere artsen. Want je hebt al bij de ‘oplossingen’ van reguliere artsen gezien, dat die zich vooral focussen op de (slimme) inzet van medicijnen. Als reguliere artsen zeggen dat migraine niets met voeding te maken heeft, zeggen orthomoleculairen dat migraine alles met voeding en (een gebrek aan) voedingsstoffen te maken heeft. Tijd om eens naar hen te luisteren.

Ook orthomoleculaire artsen maken een onderscheid in hoofdpijnen om ze enigszins te rubriceren:

a. Stress-gerelateerde hoofdpijnen, zoals spanningshoofdpijn, migraine en clusterhoofdpijn;
b. Fysiek-gerelateerde hoofdpijnen, zoals sinushoofdpijn, veroorzaakt door een te hoge druk vanwege slijmproductie in de holten. Meestal vlamt deze vorm op in het allergieseizoen als pollen en dergelijke welig rondwaren, maar in feite geldt dat deze hoofdpijn door elke allergie kan worden veroorzaakt, zoals stof, schimmels, huidschilfers, ambrosia (plant) en voedselallergieën;

Let op: stress is geen oorzaak van hoofdpijnen, maar een trigger. Een trigger is een omstandigheid die alleen of in combinatie met andere triggers de perfecte storm creëert: hoofdpijnen. En dan te bedenken dat de pijn zelf ook een symptoom is. Terzijde: stress doet wel wat met adrenaline en cortisol. Dus uitsluiten dat stress een oorzaak is, durven zij niet. In tegenstelling dus met regulieren. 

Natuurlijk zetten ze zich af tegen de gebruikelijke medicatie. Want die beroven je van allerlei stoffen:

• NSAID’s (ibuprofen, naproxen, diclofenac): verwijderen ijzer en B-vitamines;
• Acetylsalicylzuur (Aspirine): berooft je van vitamine C;
• Paracetamol: berooft je van glutathion en vitamine C;
• Antihistaminica: verlagen je hoeveelheid maagzuur en onderdrukken je immuunsysteem;

Triggers

Bijna elke dokter zegt dat je dieet en (tekorten aan) voedingsstoffen niets met migraine te maken hebben. Maar daar denken orthomoleculairen toch echt wezenlijk anders over. Kijk maar naar het lijstje van mogelijke triggers zoals orthomoleculairen dat hanteren:

• Tekorten aan nutriënten in het algemeen;
• Tekorten aan nutriënten in het bijzonder:
  • Magnesium;
  • Vitamine B12;
  • Vitamine B2;
  • Q10;
  • Calcium;
  • Natrium;
• Hormoonproblemen, mede door het gebruik van anticonceptiemiddelen;
• Allergieën (omgevings- of voedingsallergieën);
• Voeding intoleranties;
• Gluten (neurotoxisch);
• Alcohol;
• Cafeïne (stimuleert (nor-)adrenalineproductie);
• Zuivelproducten (als glutenimmitator);
• E621 (mononatriumglutamaat);
• Kunstmatige zoetstoffen (aspartaam, xylitol, enzovoorts);
• Spierspanning, met name in de nek;
• Suikers;
• Stress (psychische, fysieke en emotionele stress);
• Oude kaas vanwege tyramine;
• Chocolade vanwege PEA (net als in cafeïne);
• Lekkende darm die weer leidt tot een ‘lekkend brein’.

Dat lijstje lijkt veel op de triggers van regulieren, maar er zitten er wel een paar extra bij. In een onderzoek uit 2016 door de Amerikaanse Hoofdpijnvereniging kwamen cafeïne en MSG (E621) als de sterkste triggers voor aanvallen naar voren. Aspartaam bleek tegenstrijdig bewijs op te leveren en gluten en histamine bevattende voeding alsmede alcohol bescheiden bewijs.[1]

Eigenlijk zeggen orthomoleculairen dat het onzin is om te beginnen met medicijnen, als je niet eerst hebt onderzocht of één van deze triggers de grondoorzaak is van je migraine. Want in de orthomoleculaire benadering zorgen juist die triggers voor tekorten:

• Alcohol verhoogt het risico op B-vitaminetekort;
• Hormoonvervangende therapieën (de pil) veroorzaken een B-vitaminetekort;
• Gluten veroorzaken maag-darmschade en daardoor een B-vitaminetekort;
• Cafeïne veroorzaakt een B-vitaminetekort;
• Bewerkte voeding veroorzaakt een B-vitaminetekort;
• Stress veroorzaakt een B-vitaminetekort;
• Suiker veroorzaakt een B-vitaminetekort.

Voordat je nu denkt dat het opheffen van mogelijke tekorten onmogelijk migraine kan tegengaan, moet ik je zeggen dat deze stoffen niet voor niets ‘essentieel’ genoemd worden. Het is dus veel te kort door de bocht om te denken dat je die toch wel min of meer binnenkrijgt (in de goede doseringen?) en je vervolgens verliest in medicijnen, aanvullende therapieën als yoga, massage, chiropractie, drankjes met valeriaan of wat dan ook. Ik zeg niet dat dit slecht is, maar het is toch een beetje de volgorde omdraaien. Hoe kun je je toevlucht nemen tot alternatieve therapieën als je je nutriënten niet zeker weten op orde hebt?

Tekorten aan nutriënten

In een prachtige studie met de titel ‘Vitaminesupplementen als mogelijke profylactische behandeling tegen migraine met aura en menstruatiemigraine’ uit het tijdschrift BioMEd Reserarch International uit 2015, werden tal van relaties en hypotheses benoemd over de oorzaak van migraine en ook de relatie met nutriënten.[2] Het is verleidelijk om allerlei fragmenten uit deze studie aan te halen, maar misschien kun je hem dan beter zelf lezen (klik op de voetnoot). In ieder geval kan ik uit de samenvatting van de studie dit voor je halen:

• Migraine kan ontstaan door mitochondriale energietekorten;
• Migraine kan ontstaan door te hoge homocysteïnespiegels;
• Migraine is vooral een probleem van mensen die te kampen hebben met een genetische afwijking met de naam MTHFR. Daardoor stijgen hun plasmaspiegels homocysteïne en vervolgens migraine met aura’s;
• Riboflavine (vitamine B2/400 mg per dag) beïnvloedt mitochondriale disfunctie en voorkomt migraine;
• Om homocysteïne om te zetten heb je vitamine B2, B6, B11 en B12 nodig. Bij het ontbreken hiervan of het niet kunnen methyleren, blijf je met je homocysteïne in je bloed zitten, met migraine als gevolg. Tussen haakjes: homocysteïne maken we allemaal en zijn te beschouwen als de ‘uitlaatgassen’ van onze verbranding;
• Menstruele migraine wordt geassocieerd met verhoogde prostaglandines in het endometrium (baarmoederslijmvlies) wat wijst op een rol voor vitamine E dat een antiprostaglandine is;
• Vitamine C kan ingezet worden als een ‘stofzuiger’ van reactieve zuurstofsoorten voor de behandeling van neurogene ontstekingen bij migrainepatiënten.

Je ziet in deze studie dat er nogal wat mogelijke relaties zijn tussen nutriënten en migraine. Die tekorten leiden vervolgens tot de volgende grondoorzaken:

Homocysteïne

Een vitamine B-tekort veroorzaakt te hoge homocysteïnelevels die vervolgens migraine veroorzaken. Over homocysteïne heb ik al eerder geschreven in de blogs over vitamine B6 en B12. Samen met B11 zorgen deze vitamines dat je van je homocysteïne afraakt. Homocysteïne kun je zien als ‘uitlaatgassen’ van je stofwisseling. Dat moet je afbreken en als dat niet goed gebeurt, krijg je verhoogde bloedspiegels die weer de aanleiding kunnen zijn voor migraine. Je raakt daardoor min of meer toxisch. 

MTHFR

Ik zal gelijk maar even doorgaan over iets wat ook met die gestegen homocysteïnelevels te maken heeft en wat ik al even aantipte: een genetisch gebrek. Daardoor mis je het enzym methyltetrahydrofolaatreductaste (MTHFR). Door dit probleem kun je foliumzuur (B11) niet goed omzetten naar methylfolaat. Die conversie is nodig om van inactieve B11 actieve te maken. Het gevolg is een gestegen homocysteïnegehalte dat weer kan leiden tot hart- en vaatziektes, beroertes of hoge bloeddruk. Het heeft ook effect op ontstekingen en wordt in verband gebracht met fibromyalgie, pijnlijke gewrichten, artritis en dat soort problemen. Ook het ontgiften van je lever wordt lastig als je deze afwijking hebt. En tenslotte heeft deze afwijking ook gevolgen voor de aanmaak van neurotransmitters serotonine, melatonine en dopamine. Als dat allemaal niet met migraine te maken heeft? De remedie is niet zo ingewikkeld: vermijd foliumzuur (synthetische B11), neem methylfolaat (B11) en methylcobalamine (B12). Ontgiftig je lever met glutathion.

Mitochondriale disfunctie

In een studie kom ik nog een zin tegen die me bezighoudt: ‘Mitochondriën zijn kleine organellen die een centrale rol spelen in energieopwekking, productie van reactie zuurstofsoorten (ROS), regulatie van apoptose (geprogrammeerde celdood) en controle van calcium (Ca2+) homeostase.’ Als je mitochondriën dus niet goed werken, heb je een tekort aan energieproductie in je hoofd (en niet alleen daar) met migraine als gevolg. Daarnaast raken je zenuwen door deze gebrekkige energieproductie overprikkeld. Hier zit de relatie met vitamine B2 en Q10. Vitamine B2 heb je trouwens ook nodig om glutathion te maken; de moeder der antioxidanten.  

Calciummetabolisme

Las je het ook net? ‘…En controle van calciumhomeostase’! Eerder kwamen we calciumantagonisten al tegen bij de reguliere oplossingen. Je calciumhomeostase (homeostase betekent ‘evenwicht’) wordt geregeld door drie primaire hormonen: parathyroïdhormoon (PTH) uit je bijschildklieren, vitamine D (via je lever en nieren) en calcitonine.

Elektrolyten

Ik heb ook de indruk dat, met wat ik er allemaal over gelezen heb, er nauwelijks aandacht is besteed aan de hypothese over afwijkende elektrische impulsen. Wat dat met calcium te maken heeft? In mijn ogen heeft migraine veel weg van een elektrische ontlading vanuit de hersenstam. Waar zouden anders die aura’s en zintuigelijke effecten vandaan moeten komen? Een verstoorde elektrische huishouding heeft alles te maken met elektrolyten, waar calcium er één van is. En magnesium, natrium, kalium en fosfor de andere.

Prostaglandines

En dan hebben we nog die prostaglandines, waar ik het al eerder over had. Opvallend is dat veel hypotheses over het ontstaan van migraine (aderen, ontstekingen, hormonen, enzovoorts) samenkomen bij de werking van prostaglandines. Wat zijn prostaglandines eigenlijk? Simpel verwoord, zijn dat hormoonachtige stofjes die lokaal werken in het regelen van veel processen, zoals bij ontstekingen, pijn, koorts, verwijding (vasodilatatie) en vernauwing (vasoconstrictie) van bloedvaten, longrijping, de bevalling en de bloedstolling. Ze beschermen daarnaast de maagwand tegen de zure maaginhoud. Er zijn meerdere vormen prostaglandines die soms tegenovergesteld aan elkaar werken. Het gaat te ver om dit in deze blog uit te werken, maar het zou heel goed kunnen dat een verstoorde of overmatige productie van prostaglandines een potentiële oorzaak van migraine is. Prostaglandines worden gemaakt van meervoudig onverzadigde vetzuren (omega-6 en omega-3). Tijdens je cyclus neemt het aantal prostaglandines toe met factor 3. Die prostaglandines maken we onder andere van arachidonzuur. De grondstof voor arachidonzuur is linolzuur, dat in zo’n beetje alle plantaardige oliën zit. Dit betekent dat een overload aan meervoudig onverzadigde vetzuren (met name omega 6) tot migraine leidt. Geen gekke gedachte, als je je realiseert dat de intake van omega-6 met name is vertwintigvoudigd de afgelopen decennia door het gebruik van margarine/halvarine en allerlei oliesoorten. Er zijn wetenschappelijke onderzoeken gepubliceerd over de relatie tussen omega-6 en migraine.[3][4]

Bloedsuikerregulatie

Ik vond een onderzoek dat wijst op problemen met de bloedsuikerregulatie. Dit onderzoek ging over een studie naar triggers in een groep van Aziatische mensen die leden aan migraine en spanningshoofdpijn.[5] De groep bestond uit 684 personen, waarvan 319 migraine hadden en 365 mensen spanningshoofdpijn. Het resultaat?

• Zo’n 23% van de populatie had het overslaan van maaltijden als trigger;
• Zo’n 37% van de populatie hadden dieettriggers, waarvan 44% met migraine en 31% van de patiënten met spanningshoofdpijn;
• De meest voorkomende dieettriggers waren koffie (20%), chocola (7,5%) en voeding rijk aan mononatriumglutamaat (6%), met name voor migrainepatiënten. In mindere mate frisdrank en instant noedels.

Wat in dit onderzoek opvalt, is dat bijna een kwart van de patiënten migraine kreeg na het missen van een maaltijd. Ook Dr. Blau gaf aan dat er wel eens iets mis zou kunnen zijn met de bloedsuikerregulatie van mensen met migraine. We zouden deze toestand hypoglykemie kunnen noemen. Het niet goed kunnen controleren van je bloedsuikerspiegel is overigens niet direct af te leiden aan je glucosestatus. In dit geval gaat het vooral om de schommelingen daarin. Want mensen met diabetes type 2 bleken opeens geen of minder migraine te hebben. Dit is de wereld van insuline, glucose, HbA1c, hypo- of hyperglykemie en hypo- of hyperinsulinemie. En in feite is de samenvatting van deze oorzaak dat migraine wordt veroorzaakt door te hoge insulineniveaus. Simpel uit te testen door eens een periode volledig ketogeen te gaan eten. Dat betekent geen toegevoegde suikers, geen fruit en geen granen (= zetmelen = suiker).

Glutenintolerantie

Bij een ander onderzoek werd er een relatie gevonden tussen voeding en, in dit geval, clusterhoofdpijn. Het ging weliswaar om een kleine studie (18 patiënten), maar 15 van hen reageerden op een dieet zonder gluten. Elf mensen raakten volledig van hun clusterhoofdpijn af en vier van hen hadden een reductie van 50% in het aantal aanvallen.[6] Het is weliswaar een kleine studie, maar het bewijst in ieder geval dat er een serieuze relatie is tussen voeding/dieet en hoofdpijnen.

Spijsverteringsprobleem

Ik vond ook nog een andere hypothese. Migraine komt vanuit je maag-darmkanaal en in het bijzonder je gal(wegen). Een slecht werkende galproductie lijdt enerzijds tot migraine omdat je vetten niet goed afgebroken worden en anderzijds worden gifstoffen gebonden aan gal en bij constipatie blijven die te lang in je darmen zitten. Met name als er sprake is van migraine aan de rechterkant van je hoofd. Daarnaast verhoogt verdikte galvloeistof de druk op zowel je lever, je galblaas als de galwegen en die verhoogde druk zorgt voor hoofdpijn aan de rechterzijde. Zit de migraine vooral aan de linkerzijde, dan gaat dat over verstoppingen in je alvleesklier.

Ik vat deze paragraaf even voor je samen omdat je nu wel heel veel informatie voorbij hebt zien komen:

1. Migraine start met triggers;
2. Medicijnen kunnen zelf ook triggers worden;
3. Triggers zelf zorgen voor het opzuigen van nutriënten. Dan heb ik het onder andere over:

• B-vitamines (genetische migraine);
• E-vitamine (menstruele migraine);
• Magnesium;

4. Die tekorten leiden (soms) naar onderliggende oorzaken:

• Te hoge niveaus homocysteïne al dan niet veroorzaakt door MTHFR;
• Problemen met bloedsuikerregulatie;
• Problemen met de mitochondriën;
• Of door een gebrekkige omzetting van glucose;
• Of door een gebrekkige zuurstofaanvoer;
• Problemen met calciummetabolisme;
• Problemen met elektrolyten;
• Problemen met prostaglandines;
• Problemen met glutenintolerantie;
• Problemen met (te weinig) gal.

Je ziet dat ook orthomoleculairen niet exact weten waar het probleem zit. Ook zij gebruiken allerlei hypotheses en dragen onderzoeken aan waaruit blijkt wat de oorzaak van migraine is. Alles overziende denk ik dat de oorzaak van migraine per patiënt verschillend is. Dus er zijn meerdere oorzaken mogelijk (of misschien zelfs wel meer oorzaken bij één patiënt) die allen leiden tot één groot probleem: migraine.

5. Wat is de orthomoleculaire aanpak?

Wat is nu de aanpak die orthomoleculairen voorstellen als je hoofdpijnen hebt? Daarbij maken ze onderscheid tussen de verschillende vormen van hoofdpijn:

Spanningshoofdpijn

Spanningshoofdpijn komt door een tekort aan calcium, magnesium en ijzer. IJzertekort leidt tot bloedarmoede. Bloedarmoede leidt tot zuurstoftekort in de spieren. Zuurstoftekort in de spieren leidt tot spierkrampen (aderen zijn ook spieren). Hier komen elektrolyten om de hoek kijken. Want spierspasmen (die ook ten grondslag liggen aan spanningshoofdpijn) pak je aan met elektrolyten die je spieren laten ontspannen en je neurologische functie behouden.

Sinushoofdpijn

Sinushoofdpijn wordt veroorzaakt door allergieën of schimmel- en/of bacteriële overgroei in de sinussen. Let erop dat je niet alleen allergieën van buiten meeneemt in je onderzoek, maar ook allergische factoren in je voeding en in het gebruik van chemische stoffen (zoals in shampoos of andere verzorgingsproducten). De meest genoemde oorzaak is een overgroei in schimmels door het frequent of chronisch gebruik van antibiotica. Helaas werkt antibiotica niet tegen schimmelinfecties. Dus denk na als je de zoveelste infectie in je holtes hebt. Want meestal leidt deze vorm van hoofdpijn tot apneu. Dus hoofdpijn in combinatie met slaapapneu is bijna altijd een probleem van schimmelovergroei in je holtes. En slijm kun je verwijderen met NAC (n-acetyl-cysteïne). Schimmels gedijen trouwens op suikers en koolhydraten. Je kunt je sinussen aanpakken door te stomen met oregano-olie.

Migraine

Het aanpakken van migraine loopt volgens een aantal stappen en is natuurlijk afhankelijk van jouw specifieke oorzaak. Als je zeker weet dat die oorzaak op jou niet van toepassing is, kun je die overslaan.

Leefstijl

Volgens dr. Ken Berry kun je met vier stappen in je dieet je migraine met 95% reduceren.

1. Neem geen gram omega-6 meer in en eet ook geen producten die zijn gebakken of gefrituurd in plantaardige oliën. Het gaat dan met name om linolzuur. Deze suggestie is in lijn met de ‘prostaglandine-hypothese’;
2. Vermijd alle vormen van toegevoegde suiker, fruitdrankjes, fruit dat veel suiker bevat omdat dit allemaal leidt tot verhoogde insulineniveaus. Verhoogde insulineniveaus (zijn te meten) hebben een dramatisch effect op alle andere hormonen in je lichaam. Deze suggestie sluit aan bij de ‘bloedsuikerregulatie-hypothese’;
3. Vermijd alle vormen van granen. Dit sluit zowel aan bij de ‘bloedsuikerregulatie-hypothese’ als de ‘glutenhypothese’;
4. Verwijder alle vormen van (vetarme) vloeibare zuivel uit je dieet (behalve room en slagroom). Melk en dergelijke bevat lactose en dat wordt weer omgezet in glucose. Zo blijf je met je insuline tobben. Deze suggestie sluit aan bij de ‘bloedsuikerregulatie-hypothese’.

Als je dit praktisch wilt maken, zou ik niet alles tegelijk doen, want dan weet je bijna niet meer wat je kunt eten. Ik zou zelf eerst beginnen met het vermijden van alle omega-6. Dat doe je een tijdje en je registreert vanzelf wel of dit impact heeft. Heeft het geen impact, dan ga je suiker uit je menu bannen. Enzovoorts.

Menstruele (hormonale) migraine

De beste remedie voor menstruele migraine is vitamine E. Deze remedie heeft vooral met de oorzaak ‘prostaglandines’ te maken. Let wel op dat je de goede vitamine E koopt, want het gros bestaat alleen uit d(l)-alfa-tocoferol(acetaat). Je moet de complete vitamine E hebben. Wees vooral in het begin niet bang om een serieuze dosering per dag te nemen. Want als je deze vorm van migraine hebt, heb je meestal al een aanzienlijk tekort opgelopen. Eventueel kun je dit combineren met magnesium (maximaal 800 mg per dag).

Erfelijke of chronische migraine

Bij mensen die te maken hebben met migraine in de familie, is er wellicht sprake van een genetische afwijking. Dat betekent overigens niet dat dit dan niet te omzeilen is. Ik zou eerst laten vaststellen of er sprake is van een MTHFR-afwijking. Als dat zo is, kun je dit omzeilen door andere vitamine B11 en B12 te gebruiken. Dat is een ingewikkelde materie, maar voor nu volsta ik met deze woorden. Mocht je geen zin hebben om dat uit te zoeken, begin dan eerst met hoge doseringen (natuurlijke) B-vitamines en kijk of de aanvallen daarvan afnemen. En nog laagdrempeliger: laat je homocysteïne controleren. Je moet een bloedwaarde hebben beneden de 9. Als je huisarts dat niet voor je wil doen, kun je online ook tests aanschaffen om je homocysteïne te bepalen.

Vitamine B-complex

Bijna alle triggers doen een aanslag op B-vitamines. Naast het vermijden van die triggers (vooral cafeïne) is het dus logisch om een maand grote hoeveelheden vitamine B-complex in te nemen (met eventueel losse B12). Hoe vervelend het ook klinkt; het voordeel van een ziekte als migraine is dat je al snel merkt of iets werkt of niet werkt, domweg door het aantal aanvallen en de intensiteit van de aanvallen te registreren.

Vitamine B2

Vitamine B2 in een hoge dosering van 400 mg per dag leidde bij 59% van de patiënten tot een reductie in migraine. Let wel op dat je zuivere riboflavine koopt, want daar wordt nog wel eens mee gesjoemeld. En schrik niet als je urine kanariegeel wordt; dat is onschuldig. Je slikt de B2 minimaal 4 maanden lang, waarbij het preventieve effect vooral in de vierde maand moet blijken.[7] Deze vitamine (en Q10) hebben alles te maken met het repareren van mitochondriale disfunctie als oorzaak. Daarnaast helpt B2 indirect ook om je brein te ontgiften omdat de productie van glutathion omhooggaat. Want je neuronen en gliacellen maken zelf glutathion aan in je hersenen.  

Glutathion

Je kunt ook glutathion als supplement kopen. Het innemen van kant-en-klare glutathion heeft waarschijnlijk niet zoveel zin omdat het de bloed-hersenbarrière niet passeert. Je kan dan beter de grondstoffen van glutathion innemen: cysteïne (NAC), glutaminezuur en glycine. Met name is het innemen van deze supplementen interessant als jouw migraine te wijten is aan het niet voldoende kunnen kwijtraken van toxische stoffen. Glutathion als compleet supplement innemen kun je wel gebruiken om je lever te ontgiften, zeker als je de MTHFR-mutatie hebt. 

Tudca

Heb je migraine aan de rechterzijde van je hoofd, dan zou het door je galvloeistof kunnen komen. Die is dan te dik en daardoor ontstaat druk op je galwegen, galblaas en lever. Er loopt een directe zenuwverbinding vandaar direct naar je hoofd. Je kunt twee dingen doen:

1. Of je hoeveelheid maagzuur verhogen met betaïne HCL (Gastrolon), zodat je lever wordt gestimuleerd meer gal aan te maken (waardoor die dunner wordt);
2. Je bestelt Tudca (synthetische berengal). Dat zijn galzouten die de productie van gal aanjagen.

Magnesium

Er zijn wetenschappelijke studies gedaan naar het gebruik van magnesium als preventief middel bij migraine. En inderdaad zijn er aanwijzingen dat een laag magnesiumgehalte kan samenhangen met migraine. De grootste kans op een magnesiumtekort hebben overigens mensen die een maagzuurremmer of -blokker gebruiken, zoals Omeprazol of Pantoprazol. Magnesium kun je veilig innemen van 400-800 mg per dag.  

Q10

Ook in een studie naar Q10 werd effect gevonden. Zo bleek dat van een groep mensen die 150 mg Q10 per dag slikten, zo’n tweederde de helft minder migraine had. Overigens is van Q10 bekend dat het niet snel werkt. Je moet het dus minimaal vier tot twaalf weken volhouden. In een andere studie werd minimaal 50% afname van migraine gezien bij 48% van de Q10-gebruikers. Wat is dan het onderliggend mechanisme van Q10? Wel, dat zie je bij statinegebruikers die hun Q10 blokkeren. Binnen no-time hebben ze last van spierspasmen. Dat geldt dus ook voor vaatspieren. Daarnaast is Q10 onmisbaar voor het goed laten functioneren van je mitochondriën. Een dagelijkse dosering van 300-400 mg is het advies.

Natrium (of elektrolyten)

Bij mogelijke oorzaken is al genoemd dat een tekort aan één of meerdere elektrolyten migraine kan veroorzaken. Magnesium is er daar één van. Maar ik heb ook natrium voorbij zien komen. Natrium zit in keukenzout. Tegenwoordig worden we ‘gebombardeerd’ met de boodschap dat we veel te veel zout binnenkrijgen en daarom hoge bloeddruk ontwikkelen, enzovoorts. Dus menigeen denkt goed bezig te zijn door de natriumintake te beperken. Maar laten we natrium (en al die elektrolyten) nu hard nodig hebben om onze hersencellen te laten werken! Om te testen of jouw migraine soms met een natriumtekort te maken heeft, hoef je alleen bij het opkomen van een aanval even wat keukenzout onder je tong te doen. Neemt de aanval af, dan kun je gevoeglijk aannemen dat dit kennelijk voor jou de trigger is en kun je door het slikken van elektrolyten deze migraine wellicht voorkomen.

Moederkruid, groot hoefblad, gember en kurkuma

Vaak kom je ook deze suggesties tegen in boeken over migraine. Het lastige van kruiden is dat het moeilijk te standaardiseren is. Zo kan de ene batch pillen meer actieve stoffen bevatten dan de andere. Dat maakt het lastig om hier wetenschappelijk onderzoek naar te doen. En dan heb ik het niet eens over de kosten van zo’n onderzoek, want dat ga je met dit soort kruiden nooit gefinancierd krijgen. Een medisch team in Nottingham heeft wel aangetoond dat een extract van moederkruid invloed uitoefent op de bloedplaatjes die 5-hydroxytryptamine vrijmaken. Dus ik zou deze suggesties zeker niet zomaar negeren. Gember en kurkuma hebben ontstekingsremmende eigenschappen. Als blijkt dat migraine vooral een ontstekingsproces is (wat we niet weten), kan dit wellicht ook verlichting brengen.

Tot slot

Ik realiseer me dat het een ingewikkelde puzzel is. Maar gelet op de impact van migraine op je leven, lijkt het me alleszins de moeite waard om te blijven puzzelen wat bij jou de primaire oorzaak is. Je hebt vooral veel te winnen.

Disclaimer

Medische informatie wordt alleen verstrekt als informatiebron en mag niet worden gebruikt of vertrouwd voor diagnostische of behandelingsdoeleinden. De informatie is niet bedoeld als patiëntenvoorlichting, creëert geen relatie tussen patiënt en orthomoleculair adviseur en mag niet worden gebruikt als vervanging voor professionele diagnose en behandeling. Raadpleeg uw zorgverlener voordat u beslissingen over uw gezondheid neemt of voor advies over een specifieke medische aandoening. INNR B.V. is niet aansprakelijk voor enige schade, verlies, letsel of aansprakelijkheid op welke manier dan ook geleden als gevolg van uw vertrouwen op de informatie uit dit document.

 

[1] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27699780/

[2] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1155/2015/469529

[3] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34526307/

[4] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5020375/

[5] https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6029602/#:~:text=The%20most%20common%20dietary%20trigger,in%20monosodium%20glutamate%20(5.6%25).

[6] https://www.frontiersin.org/journals/neurology/articles/10.3389/fneur.2018.00064/full

[7] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jcpt.12548